commodore.gen.tr

Hep merak etmiştim...atari ile amiga arasındaki farkları cidden amiga çağın ötesinde bir bilgisayarmış....buyrun...

http://www.youtube.com/watch?v=BcnJIB-e-3A (http://www.youtube.com/watch?v=BcnJIB-e-3A)

http://www.youtube.com/watch?v=h_2y6qSErkE (http://www.youtube.com/watch?v=h_2y6qSErkE)

atari st de aslında 68000 kullanıyor bildiğim kadarı ile "bende var" ancak cpu ya yardımcı işlemcileri amiga kadar iyi değildi. bir modelinde stmf di sanırım iyileştirme yapıldı ancak onun içinde çok oyun yapılmadı.

karsılastırma pekde dogru olmamış bence.. yılına bakarsak amiga 1000 le karsılastırılması gerekmezmiydi ? sonuç değişmezdi gerçi kafadan ses çipinden kaybediyor Atari.

çözünürlüktede amiga iyi. amiga çok kullanılmasada 704 × 484 çözünürlüğe kadar destekliyordu.
http://www.spacious-mind.com/html/atari_1040_stf.html (http://www.spacious-mind.com/html/atari_1040_stf.html)

Amiga resmen ezmiş geçmiş. Özellikle de ses yeteneği konusunda. Neredeyse atari, ses düzeyinde c64 ile yarışacak seviyede kalmış. (commodore 64'ün de synt yeteniğini de bu arada çok severim :) )Grafik konusunda da amiga daha önde. Özellikle workbench ile TOS işletim sistemleri bence kıyaslanamaz bile.

Ama hiç atari 1040'ım olmadı hep olmasını isterim. :)

Ses konusunda Atari'yi fazla kötülemeyin isterseniz. Ortada cubase diye bir gerçek var.

Nedense Cubase ve benzeri programlari hic ST'nin ses ozelligi olarak goremiyorum. Seri portu olan herhangi bir bilgisayarin yapabilecegi MIDI'den veri gonderme/alma/kaydetme olayi. Amiga'da da yazilmis olabilirdi, PC'de de. ST'nin tek avantaji standart olarak uzerinde MIDI soketleri bulunmasi. Amiga'da built-in MIDI olsaydi ST'nin hic bir avantajli yani kalmazdi bence. Sonucta sesi veren bagladigin MIDI cihazlar. 100 dolarlik oyuncak org da olabilir onbinlerce dolarlik profesyonel muzik cihazlari da. Yaniliyormuyum?

Atari, STE ST Enhanced)modelleriyle aslında atılım yapmayı planlıyordu. Diğer st lerden faklı plarak Blitter çipi kullanıyordu. Grafik hızlandırıcı bir çip. O yüzden STE'ler aslında gayet iyi makineler. Wizofwor'un dediği gibi dahlil gelen midi portları ve Yamahanın YM2149 çipiyle bir çok müzik stüdyosunda çok uzun süre kullanıldı.

Eski bir Atarici olrak, ST'nin oyun müzikleri çok nadir bir iki istisna dışında Amigadan hep daha kötüydü.

şimdi eğri oturup doğru konuşalım. Bu iki makine de bence deli dehşet güzel makineler.  Kötülemek şöyle dursun özellikle atari'Ye hiç sahip olamadığım için her zaman içimde bir ukte vardır o cihaza karşı.  Ama ortada da görülen bir gerçek var amiga'ya karşı.  Sonuçta bu iki cihaz bağlanıp karşılıklı lotus oynanmışlığı var.  Bu iki cihaz kardeş yani :)

Arkadaşlar eski bir Atari'ci olarak bu makinanın bu kadar kötülenmeyi hak ettiğini düşünmüyorum.Atari ST serisi birçok müzisyen tarafından kullanılmıştır gerek yurtdışında gerek yurtiçinde.Yurtiçinden Melih Kibar,Ömür Gidel ve adını hatırlayamadığım iki müzik insanı çalışmalarında Atari ST ve Amiga'yı beraber kullanıyorlardı.Yurdışından aklımda kalan bir iki ismi örnek vereyim : Depeche Mode,The Pointer Sisters,Donny Osmond,Jean Michel Jarre vb.
Hatta aşağıdaki video'nun 2.39 sn.den itibaren Atari ST'yi görebilirsiniz.

http://www.youtube.com/watch?v=XNIjDUSIOzY (http://www.youtube.com/watch?v=XNIjDUSIOzY)

Peki falcon mu? 1200 mü? :)

Ohh. O işte acayip tehlikeli bir soru. Ben de hem Falcon hem 1200 var. Şunu Söylemeliyim. Falcon gerek işletim sistemiyle gerek muhteşem DMA ses örnekleyicisiyle bana göre bira daha ağır basıyor. Yani şunu düşünüyorum. O dönemde biraz pazar şansı olabilseymiş çok can yakacakmış ama.

Tabi yaygın oyun ve program desteğini düşünürsek  A1200 hep ileride.

Bu yıl yapılacak olan retro toplantısına kısmet olursa Falconumu da getireceğim. Orada inceleme ve deneme fırsatı buluruz hep beraber.

Bir arakdaşımla bir müzisyenini pc'sindeki  sorun halletmek için evine gittmişitim.Neyse sorun hallettik .Tabii biraz sohbet ettik kendisinin bizzat duyduğum şu sözleri vardı.Türkiyede ilk bilgisayar destekli müzik yapan kişi olduğunu söylemişti.Bende bir merakla sordum hiç amiga kullandınız mı ? diye hayır ama duydum dedi.sonra  bir dolap vardı. açtı baktım atari ste 1040 3 adet 2 adet monitorü bir sürü disket felan aman abi sen ne yaptın bunlarla dedim.elime hemen disketleri aldım baktım cubase programını gördüm .artık atari st kullanmıyordu çünkü pc'de profsoyonel ses kartı ile cubase programını kullanıyordu.Meğer 1980 lerde herkezin çok iyi bildiği "çiçek abbas"
filim müziğin  arannjmanı  o dönem atari st ile cubase programı ile yapmış.Daha sonra pc üzerindeki atari st emulasyonu açtım cubase disk imajlarını internetten çektik gösterdim.şaşırdı .Emülatör olayından haberi yokmuş.Bu arada atari ste 1040 birtanesini istedim vermedi.Neyse daha sonra 520stfm ve 1040stf sahibi oldum.atari st üzerinde midi in out port'u var.müzisyenlerin tercih sebebi olabilir.

Aşağıdaki listeye bakın ilk 3d studio programı ve Stainberg Cubase (ex. Pro-24)  atari st'de   çıkarılmış.


3D:

    Cinema 4D - Amiga (1990.) link
    LightWave - Amiga (1988.) link
    Real3D - Commodore 64 (1983.), Amiga (1990.) link
    3dmax / 3D Studio - Atari ST (1985.) link
    Autodesk Animator - Atari ST "Cyber Paint"
    Maya (Alias|Wavefront) - SGI (1992.)
    Softimage|3D - SGI (1988.)


Audio:

    Stainberg Cubase (ex. Pro-24) - Atari ST (1989.)
    Apple Logic (ex. C-Lab Notator) - Atari ST (1988.) link
    Band in a box - Atari ST (19??.)
    Bars and Pipes - Amiga (19??.) link link


Video:

    Scala (ex. Infochannel 1989.) - Amiga (1990.) link link
    Hollywood NLE - Amiga (19??.) link
    Adobe Premiere - Apple (1991.)
    Adobe After Effects - Apple (1993.) (Company of Science and Art > Aldus > Adobe)


DTP:

    Aldus PageMaker - Mac (1985.)
    PageStream (ex. Publishing Partner) - Atari ST (1986.) link
    Calamus - Atari ST (1987.)
    Corel - PC/Windows (1989.) link
    Adobe Photoshop - Apple (1990.) (codename "Display" 1988., later "Photoshop" 1990.)
    Adobe Illustrator - Apple (1986.) (codename "Picasso")
    Aldus/Altsys Freehand - Apple (1988.) (Aldus > Macromedia > Adobe)
    ...entire Adobe PostScript revolution - Mac
    PhotoLine32 - Atari ST (19??.) link


CAD:

    AutoCad - CP/M (1982.) link
    ArchiCad - Mac (1982.)
    Tenado CAD (ex. Technobox CAD/2) - Atari ST (19??.) link


Office:

    Superbase - C64 (1983.) link
    Microsoft Excel - Mac (1985.)
    Microsoft Word - PC/DOS (1983.)

Benim bildiğim 3d studio max,  1990 yılında ilk önce 3D Studio DOS adı altında ms-dos ortamında çalışacak şekilde yazılmıştı, atari'de daha önce bir sürümü olduğunu ilk defa şimdi duyuyorum. 

Gary Yost ilk çalışmalarını Atari bilgisayarlarında yaptı. 3DS'in temelide orada atıldı... Konuyla ilgili aşağıdaki sayfada bir makale var..

http://www.maxunderground.com/the_history_of_3d_studio_pt2 (http://www.maxunderground.com/the_history_of_3d_studio_pt2)

Günümüzde popüler yazılımların çoğu köklerini, Amiga, Atari ve mac'den almıştır...

Doğrudur,  zamanın en iyi makineleri sonuçta bunlar. öyleyse ilk çalışmaların bu cihazlarda olması kaçınılmaz.

Atari ST serisi, Jack Tramiel'in CBM'den şutlanıp Atari şirketini satın alması sonrası süreçte Lorraine'i de elinden kaçırması sonucunda intikam güdüleriyle acilen piyasaya sürülen (1985) bir bilgisayar serisi olmuştur. Çok kısa süreli bir geliştirme süreci (1 yıl civarında) gerçekten de büyük bir başarıdır (Amiga'nın 3 yılı bulan geliştirme süreci düşünüldüğünde). Bu başarının altındaki en büyük etmenler, OS'u Digital Research'ten devşirmeleri ve custom chip'ler geliştirmemeleridir. Bu sayede Amiga'dan neredeyse 1 yıl önce piyasaya sürülerek bu jenerasyonun Macintosh'tan sonraki 2. cihazı olmayı başarmıştır. Üzerindeki MIDI portları ve yüksek çözünürlük desteği ile birlikte müzik ve yayıncılık sektöründe kendine önemli bir yer etmiştir. Ref (Arda)'nın da vurguladığı gibi, aslında Sinclair Spectrum'un ardılı kabul edilmesi gereken bir cihaz, işlemler CPU eksenli ve programlama trick'leri ile çözülmekte. Amiga ise aslında daha çok Atari XL serisinin devamı sayılabilecek bir bilgisayar. Amiga'da kullanılan işletim sistemi (EXEC) ise aslında ciddi bir 'fantezi' yapılmış ve bunda Carl Sassenrath başta olmak üzere birkaç kişilik çekirdek programcı kadrosu önemli rol oynamış. CBM'nin proje bitirme baskıları sonucunda DOS (CAOS) yetiştirilememiş ve dışarıdan TRIPOS alınarak sisteme "iyi-kötü" entegre edilmeye çalışılmış ki Amiga sisteminin yumuşak karnı da DOS'tur.

Ben Atari ST'nin en çok minimalistik yapısına ve kasa yapısına hayranım. Amiga karşısında zor zamanlar yaşamış ama kendini ezdirmemiş bir cihazdır. Gerçekten de Amiga ve Atari ST birbirlerine çok iyi rakipler olmuşlardır.

peki tam olarak modelleri arası farklar ne idi?
 520st/stf, 1040 st/ste/stfm bunlar tam olarak neyi ifade ediyordu?ve monitörleri neden siyah beyazdı?

ST lerin sonundaki harflerin anlamları şu.

F Floopy (St'nin 260 ve 520 serileri ilk önce disket sürücüsüz idi.)

M Modülatör. Direk olarak TV ye bağlanabilen modeller.

E ise Enhanced. Yani İçinde grafik hızlandırıcı Blitter çipi var. Bu E serisinde F ve M özellikleri de mevcut tabi.

520'ler 512 k, 1040'lar 1 MB.

http://www.youtube.com/watch?v=3EAQoMXkhSY (http://www.youtube.com/watch?v=3EAQoMXkhSY)

Bu tarz videolar konulunca yanlış bir anlaşılma olmasın. Atari ST'nin müzk yeteneği bu değil. Uzun yıllar hem Amiga da hem Atari ST'de tracker kullandım. ST'deki trackerlarda da Amigadaki kalite de müzik yapabiliyorsunuz. Hiç bir farkı yok.
Fakat sanırım Atari'nin disket kapasitesi Amiga gibi 880 K değilde 720 olduğu için müziklerden ödün veriliyordu bu şekilde.

https://www.youtube.com/watch?v=pfMrvI2sg90 (https://www.youtube.com/watch?v=pfMrvI2sg90)

Özelikle STE deki Audio sculptre çok çok iyi bir tracker dı.

Falcon da ise dahili DMA çipi sebebiyle durum bambaşka boyutta. :)

https://www.youtube.com/watch?v=G7FAmsdL93c (https://www.youtube.com/watch?v=G7FAmsdL93c)

Yani oyun karşılaştırmalarına bakıpta Atari ST nin müzik yeteneğine ayıp etmeyelim :)

mutlaka iyi bir makineydi atari st ama iş oyun deneyimi yaşatmaya gelince amiganın üstüne bir makine göremiyorum o dönemde...oyunlardada ses müzik olmazsa olmaz bir durum...ama çok merak ediyorum bu makneyi yakında edinicem inşallah...

Atarilerin şu dezavantajı var, bana göre.

Mesela ben de Amiga 1200 var. Megadrive'ımın oyun kollarını direk takıp kulanıyorum. PS2 çevirici kolay bulabiliyorsun. Yani Amiga ile daha kolay ve sorunsuz çözüm üretebiliyorsunuz. Tabi bu Türkiye'de olduğumuz için böyle. Yoksa Ebay'de özellikle Almanya da Atari için çok güzel ürünler var. Ama her zaman getirtmek te kolay olmuyor. Kargoda kaybolan çok ürünüm var mesela.

Ama şu an oyun oynayacaksam, A1200'ümü açıyorum. Atari ST'yi değil.

Orijinal Atari ST ses çipi (YM-2149), Amstrad, MSX vb 8-bit cihazlardaki AY-3-8910 çipinin bir varyasyonu. Yani Amiga'daki 4 kanal  DMA kontrollü PCM ses düşünüldüğünde primitif sayılabilir. STE ve sonraki modellerde 2 kanal DMA kontrollü PCM ses eklendi ama keşke ilk modelde bu destek sunulsaydı ve tüm oyunlar faydalanabilseydi. Dikkat ederseniz ST'ye eklenen özellikler, Amiga ile aradaki farkı kapamaya yöneliktir, hatta Falcon'la Amiga 1200 birçok yönden geçilmiş ancak PC + konsol dünyasının piyasayı domine ettiği döneme rastladığı için istenen satış rakamlarına ulaşamamıştır.

Ses konusunda Amiga'nın en büyük ayıbı, AGA çipsetinde ses konusunda herhangi bir geliştirme sunmamasıydı. ECS ile gelen 56KHz ses desteği dikkate alınmazsa, Amiga ses donanımı 1983-84 yıllarında tasarlandığı şekliyle 10 yıldan daha fazla süre kullanılagelmiştir.

@witchdoktor; Bilgilendirme için çok teşekkürler.  Artık iyiden iyiye atari falcon'u merak etmeye başladım.