commodore.gen.tr

Geçende bir tamiratta yazımda osiloskop ile frekans ölçümü konusunda kısa bir bahis geçmişti. Biraz geç oldu ama bayram tatiline çıkmadan önce bu konuda bir iki foto çekmeye vakit bulabildim.

Benim çalıştığım osiloskop Rigol DS1052E (100 Mhz modifiyeli). Başka marka/modellerde bu işlem farklı menülerden yapılıyordur muhtemel ama temel prensibin çok da farklı olacağını sanmam.

Öncelikle bayram öncesi çalışma masamı temizledim, yani ölçecek test edecek herhangi bir elektronik devre yok masamda. Bu yüzden osiloskobun üzerindeki basit sinyal üreticiyi kullanacağım.

Her osiloskopta prob kalibrasyonu için basit bir sinyal üretici vardır. Bu modelde bu sağ alt köşede. Probumu bu sinyal üreticinin terminallerine bağlıyorum.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7029_zpsu3yp3cul.jpg)

Bu 1 Khz'lik basit bir kare dalga üretici. Elbetteki üzerinde çalıştığımız projenin ürettiği sinyaller bunun gibi suret gibi kare dalga olmayabilir ama temel prensip aynı.

Önce ekranda görmek istediğimiz veri türlerini seçiyoruz. Burada ölçmeye çalıştığımız sinyalin çeşitli Voltaj ve zaman özelliklerini seçebiliriz ama ekran küçük olduğundan bir kaç önemli şeyi seçip öyle bırakmsak lazım. Detay bir şey ölçülecekse daha sonra da seçilebilir. Ben genellikle Vpp (Yani sinyalin tepe noktaları arasındaki voltajı) görmeyi tercih ederim genelde. Bu menüye ulaşmak için osiloskopun "measure" yazan butonuna basıyoruz.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7031_zpsdknwvngm.jpg)

Voltaj özellikleri için "Voltage" yazan alt menüye erişiyoruz. Seçilen özellikler ekranda gösterilmeye başlıyor.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7032_zpsbjhq6wbs.jpg)

Frekans için ise "Time" yazan alt menüye erişiyoruz ...

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7033_zpsoydy2hat.jpg)

ve burada "Freq" seçiyoruz. Daha detay ayarlar da var frekans ölçmek için ama varsayılanlar yeterli genelde...

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7034_zpsndzkyazk.jpg)

Frekansı ekranda gösterdik ama doğru ölçüm yapmak için bir iki ayarlama daha gerekiyor. Bu osiloskopun ölçebilmesi için öncelikle sinyalin bir tam döngüsünün ekranda görülebilir olması gerekiyor. Bu fotoğrafta da görüldüğü üzere şu an ölçüm yapamıyor.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7037_zpsusavmtt8.jpg)

Sinyali ekrana oturtabilmek için "HORIZONTAL" kısmındaki "SCALE" ayar düğmesi ile oynamamız lazım.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7036_zpsjjqsgzx7.jpg)

Bu sayede ekrana bir veya birden fazla sinyal dögüsü sığacak şekilde ayarlarsak frekans ölçülebiliyor.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7035_zps5l5i3yqv.jpg)

Bir de osiloskobun frekansı doğru ölçebilmesi için onu "sayabilmesi" lazım. Sayabilmesi için de osiloskobun sinyalimize doğru senkronize olması lazım. Bunun için "Trigger" özelliğini kullanıyoruz.

Önce "TRIGGER" menüsüne erişmemiz lazım.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7038_zps5jisjrtl.jpg)

Burada sinyalimizin frekansını rahat ölçmemize yarayacak ayarlar mevcut. Varsayılanlar yeterli. Ama mesela "Mode" alt menüsünde daha hazır patternler var. Örneğin bu Rigol'de Video sinyalleri için özel bir mode bile var.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7039_zpspbax309g.jpg)

Normalde "TRIGGER" kaymışsa osiloskop sinyale senkronize olamıyor demektir. Böyle durumlarda sinyal ekranda sürekli kayar pozisyonda gözükür.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7040_zpsomir9iix.jpg)

Bunu sabitlemek için TRIGGER menüsündeki ayar düğmesi ile oynayınca ekrana turuncu yatay bir çizgi gelir.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7043_zpsow0igixj.jpg)

Bu yatay çizginin yerini ayarlayarak osiloskopun ekrandaki hangi sinyale odaklanması gerektiğini belirtiriz. Yani buradaki gibi sinyaller böyle suret gibi olmayabilir. İçiçe geçmiş bir sürü sinyal de olabilir (harmoniklere v.s. burada girmeyeceğim ;) ). Trigger ayar düğmesini sağa sola çevirmek yerine ortasına basarak turuncu çizginin ekranın tam ortasına kolayca gelmesini de sağlayabilirsiniz.

(http://www.yavuzg.com/images/Rigol/IMG_7042_zpsxvit0l2a.jpg)

Faydalı bir yazı olmuş ve fotoğraflarla desteklemişsin. Ellerine emeğine sağlık abi. ;)

bence süper bir yazı olmuş osiloskopla frekans ölçmeyi aradığımda bulamamıştım bu bağlamda çok çok güzel bir yazı olmuş eline sağlık yavuz.

Değerli bilgiler için teşekkürler.

Ben de geçenlerde Youtube'da gezinirken şu videoya rastlamıştım. Hocamız öğrencileri için uzun uzun anlatmış sağolsun. Konuya ilave bir katkı sağlar mı bilmiyorum ama zenginlik olması açısından paylaşıyorum. (21. dakikadan sonra dijital osiloskopa geçiyor. Ama analogu anlatırken de temel bilgiler veriyor. Vakti olan arkadaşlar tamamını izleyebilir )

YMXwClfkxUE

Bir de benim gibi konuya çok yakın olmamakla birlikte meraklı olan arkadaşlar için, yukarıdaki videoya ulaşmama vesile olan "Osiloskop nedir? Globalleşen dünyamızdaki yeri ve önemi" konulu videoyu paylaşayım. (Türkçe altyazılıdır.)

xb7cBKrudEg

barone ilave bilgilerin için çok sağol ama türkçe olan videoyu daha öncede izlemiştim yanılmıyorsam gene izledim ama frekans ölçme ile ilgili elimdeki osiloskopu kulanmayla ilgili birşey pek içermiyor gibi genel osiloskop kulanımı ile ilgili çok yüzeysel bilgiler içeriyor gibi geldi bana yani bu videolara bakıpta osiloskopla frekans ölçmek pek mümkün olmaz gibi geldi bana ama genede yardımcı olmak istediğin için çok sağol.

@ibo1973
Anlıyorum ve ince düşüncenden dolayı ben de teşekkür ediyorum. Ancak ben spesifik olarak sana cevaben değil, başlığı okuyacak, osiloskop sahibi olan/olmayan, hatta belki hiçbir zaman osiloskop kullanmayacak, dolayısıyla bu konuda belli bir markanın spesifik ayarlarına değil de genel bilgilere ihtiyaç duyacak arkadaşlar için yazmıştım. Yoksa senin daha önceki başlıkta sorduğun spesifik soruya yavuzg zaten cevap vermiş oldu. Benim bu konuda yavuzg'ye veya sana ilave bilgi katabilecek malumat ve tecrübem yok.

Eline sağlık yavuz hocam. Her ne kadar anlamasakta ileri de lazım olacaktır :D

Cevabını kısmende olsa bildiğim ancak detaylarını öğrenmek istediğim bir soru var. Piyasada 50Hz ve altında çalışan bir çok ucuz cep osiloskobu ve hobi kitleri var. Bir iki yerde 50Mhz'in ses sinyalleri için yeterli olduğunu okudum. Bunun haricinde pek tavsiye edilmiyor gibi bir izlenim edindim. 5 kat kuralına göre izleyeceğim sinyalin 5 katı bant genişliğine ihtiyacım olduğunu biliyorum. Örneğin Arduino kullandığım bir devrede (16Mhz) 50Mhz'lik cihaz direk taca mı çıkıyor? Yoksa bazı özellikleri yine de kullanılabilir mi? Aklımı karıştıran 2-4MHz'lik cihazlar.

Bahsettiğiniz işi Arduino ile yapmak akıllıca değil , sistem frekansını değiştirmek için PLL parametrelerini kullanabilirsiniz. Bant genişliği artık ne kadar olacaksa ona göre bir tasarım yapılmalı. Kolay gelsin :)

Bu arada başlığa girince osiloskop üzerinden sinyalin frekans spektrumunu görüntüleyen bir proje zannettim.  8)