commodore.gen.tr

Herkese merhaba.... Biraz uzun olmak kaydı ile size C64 assembler deneme hikayemi anlatmak istiyorum. Yaklaşık 1 aydır öğrenerek yaptıklarımı çok detaya inmeden anlatmaya çalışacağım, bu arada son prg dosyasını ve kaynak kodu da ekleyeceğim, bakmak isteyen olursa diye :) İlgisini çekmeyen olursa okumayı burada kesebilir :)

Aslında yeniden C64 aldığım 5 sene öncesine kadar assembler ile ilgilenmemiştim. Taaa 80'lerde örendiklerimi unuttuktan sonra tekrar arada bakmadım ama C64'le yeniden ilgilenmeye başladığımdan itibaren youtube kanallarına ve karşıma çıkan github sitelerine gözüm kaymaya başladı. Nitekim 2 sene önce vakit buldukça komutlara ve ikilik/onaltılık operasyonlara bakmaya başladım. Bilenler bilir, C64'te register'lara yazarak yapılıyor çoğu şey, hani BASIC'te PEEK-POKE hikayeleri. O yüzden makinayı donanım olarak iyi tanımak ve bilmek lazım, öyle API falan yok, en iyi yardımcı assembler, o da artık makina kodu ile yazmamak için şart.

Yakın zamanda birşeyler yapayım dedim ama ne yapacağımı veya nerden başlayacağımı bilmiyordum. En sonunda basit bir oyun yazarsam (en basitinden ama) bu arada grafik, ses, kontrol vb oyun yaratma kriterlerine de ucundan dokunmuş olurum dedim. Arada C64 üzerinde Turbo Macro Pro Assembler ile birşeyler denedim, özellikle youtube'daki Robin, "8 bit show and tell" kanalında kullanım şeklini açıklamıştı. Ama gerçek C64 üzerinde bugün birşey yapmanın nostalji ötesinde mantığı pek yok (gerçi C64 için yapmanın da yok ama onu es geçiyorum şimdilik). Bu yüzden C64 PRG STUDIO'yu (bundan sonra C64PS diyeyim kısaca) tercih ettim.

Öncelikle çok basit bir shoot'em up olsun dedim: Bir ana gemi altta, üstte bir düşman gemisi, ateş etsinler birbirlerine. C64PS'de bir ekran oluşturdum basitten, çeşitli renkte noktalarla uzay efekti. Sonra basitten 2 sprite ile ana gemi ve düşman gemisi (bunu Space Invaders'tan arakladım basitçe), sonra da 2 sprite ile bunların füzeleri. Sonuçta 4 adet sprite tanımladım, başlangıç yerlerine yerleştirdim, sonra ana gemiyi nasıl kumanda ederim diye joystick programlamasına baktım. İlk hareket rutinini yazdım da tabi sonra gerçekler ortaya çıkmaya başladı. C64'ün ekran koordinatlarının aşağıdaki şekilde olduğunu gördüm, zira gemi sağa giderken ekranın bir yerinde kaybolup tekrar soldan ortaya çıkıyordu. Tabi 320x200 ekranın 8-bit makinada 255'e kadar sayabileceği aşikar, 255 ötesine geçtiğinde $d010 adresindeki Most Significant Bit (MSB) 1 yapıldığında ekranın devamına geçebiliyor. Tabii birkaç deneme yaptım, sadece gemiyi de o alana taşıdım ama üstteki gemi ve bunların füzelerini dikkate alınca işler karıştı, o yüzden MSB'nin set edildiği sağ tarafa başka bilgileri koyup geri kalan ekranı savaş alanı olarak belirledim. Sonra her geminin oynayacağı alanı kısıtladım.

(https://i.hizliresim.com/j2ibieh.PNG) (https://www.hizliresim.com/j2ibieh)

Peki gemi hareket ediyor, nasıl ateş edecek? Eh, düğmeye basıldığından ana gemi koordinatlarının hemen üstünde füzenin belirmesi lazım, sonra da her raster'da (yani ekranın her taranıp komutların işlendiğinde) yukarı çıkması lazım. Bunu da yaptıktan sonra düşman gemisini yukarda gezdirmek lazım. Tabi çok basit sağ sol da yapabilir ama bir "wave table generator" ile eliptik hareket oluşturup koordinatlarını verdim. Sonra ana gemi füzesi ile düşman gemisi sprite çarpışmasını hallettim, bu arada bir de patlama sprite'ı yarattım (bunu arka arkaya değişecek 3 sprite oluşturuyor, sadece pointer değiştirmek yeterli). Asında genelde sprite çarpışmasını (collision) önermiyorlarmış, her sprite'ın bulunduğu yeri karakter koordinatına indirgeyip öbür sprite'ın oraya gelip gelmediğini kontrol etmek daha iyiymiş. Özellikle engelli (duvar vs) platform oyunlarında, ama ben şimdilik bu yöntemi uygulamadan devam ettim, zira benim yaptığım da çalıştı. Düşman gemisinin ateş etmesini de yaptım, ana geminin koordinatlarına göre -yani üzerindeyken- ateş edecek şekilde. Tabi ekranda bir füze varken ekrandan kaybolmasını bekliyor, nihayetinde sprite multiplexing yapamıyorum henüz.

Bu arada tabi tam çözemediğim şeyler de var hala. Bazen ana geminin ateş komutuna cevap vermemesi veya düşman gemisinin ateş etmemesi gereken yerde ateş etmesi gibi. Muhtemelen komutlar için harcanan cycle'ları saymam ve aksaklığı bulmam gerekiyor. Ama henüz o aşamada değil bilgim. Aşağıdaki ekranda raster ve cycle'lar var, bu kapsamda detaylı kontrolü yapamam gerekiyor (herhalde).

(https://i.hizliresim.com/57ei250.png) (https://www.hizliresim.com/57ei250)

Sonra yanda kalan tarafa bari kalan hayat (lives) ve skoru yazayım dedim. Skoru tek tek değil de böyle 100'er puan artsın falan diye araştırınca yapan bir yer buldum. Mantığını anlamam ve adapte etmem biraz zaman aldı tabi ama çalıştı netekim. Canı da 3'ten geri saydırdım, 0 olunca oyun bitiyor.

Tabi sıra ses efektine geldi. Yani Commodore 64'te ses efekti, müzik falan oluşturmak için deveye hendek atlatmak daha kolay herhalde. Tabi bu konular artık demo'cular tarafından yenilip yutulduğundan, Goat Tracker ile ses ve müzikleri oluşturmak ve basit bir rutin ile bunları çağırmanın yeterli olduğunu öğrendim...Goat Tracker ile uğraştım biraz, birkaç ses ve kayıt da yaptım ama güzel birşey çıkması için vakit gerektiğinden ve de fokusu kaybetmek istemediğimden örnek bir ses dosyası aldım (tamam, arakladım)... İçinde ses efekti ve müzik barındırdığından işimi gördü. Müziği çalmak içinde kısa bir interrupt routin'i gerekiyor, bunu da anladım. Ama tabi farklı bir interrupt da gerektiğinde nasıl çakışacaklar, bu konu henüz net değil bende.

Bir sonrak adımda hadi dedim bari bir de "title screen" olsun dedim. Ama artık hiç olmazsa bitmap olsun, zaten oyun oynanan ekran karakterlerden oluşuyor. Şimdi oturupta olmayan yeteneğimle Koala Painter'de resim çizecek değilim. Bir bitmap (bmp) resim buldum, önce onu 320x200'e indirdim. Sonra Timanthes diye bir programla Koala Painter formatına çevirip yükleme rutinini yazdım. Oyun başlarken bu ekran çıkıyor, bitince de yine buraya dönüyor.

(https://i.hizliresim.com/e0i6jk5.PNG) (https://www.hizliresim.com/e0i6jk5)

Bu arada müzik 3K, bitmap 10K, e ekran ve renk dataları var, sprite'lar var... Bunların her birini ekleyişte birşeyler bozuldu. Kiminde müzik çalmadı, kimide bitmap bozuldu, bazen sprite'lar saçmaladı. En sonunda şöyle bir adresleme ile çözebildim. Hiç efektif değil tabi ama tüm hafıza bank'larının verimli şekilde kulanılması ve gerektiğinde değiştirilme işini hala çözmeye çalışıyorum.

$0801 - $080F   ML yükleme kodu
$0810 - $0D50   Ana kod (1344 byte)
$2000 - $21C0   Sprite dataları (7 sprite - 448 byte)
$3000 - $3C00   Ses dosyası (Goat Tracker - 3K)
$5000 - $53E8   Savaş ekranı karakter datası (1000 byte)
$5400 - $57E8   Savaş ekranı renk datası (1000 byte)
$6000 - $8088   Title ekranı multicolor bitmap dosyası (Koala - 10K)

Şimdi zaten Commodore'un açılışındaki "38911 bytes free" nerden geliyor, işte $0801-$9FFF arasını kullanıyor. Ben de herhangi bir numara yapmama gerek kalmadan bu aralığa yerleştirdim. Tabi millet bu alanda ne cambazlıklar yapıyor, benimkisi onların yanında çerez bile değil.

(https://i.hizliresim.com/8iyl063.png) (https://www.hizliresim.com/8iyl063)

Son olarak vurma anında dış border'ın renk değiştirmesi, oyun bitti yazısının parlaması gibi ufak dokunuşlar ve keşifler de oldu. Soru: Buraya kadar gelen oyun oynanır mı? Cevap: Katiyyen oynanmaz, son derece sıkıcı, hataları var vs. Ama bunları yaparken ben çok zevk aldım, yeri geldi bir sorunu çözmek için bir hafta uğraştım. Tabi sırada birkaç şey daha var çözmek veya yapmak istediğim. Aşağıdakilerin örnek olabilir:

1- Savaş ekranı arka planı renkli karakterlerden oluşuyor ama buraya bir kayan yıldızlar (starfield simulation) animasyonu eklemek,
2- Sağdaki bilgi ekranını kaldırıp 255 sonrası alanı savaşa açmak (sprite yönetme kodunu baştan yazmam gerekecek herhalde),
3- İkinci maddeye bağlı olarak skor ve hayat bilgilerini -eğer birden fazla interrup olayını çözebilirsem- alt veya üst çerçeveye yazmak. Bu zor bir konu, internet'te muhtemelen kod parçacıkları da vardır ama tam anlamazsam adapte edemeyebilirim.
4- Goat tracker ile kendi (özgün) ses efekt ve müzik dosyamı ouşturmak.
5- Ve tabii ki birden fazla düşman gemisi olması.

Bu arada tabi C64PS ile de sıkıntım var: "i" kullanarak yazdığım  komutları saymıyor, "ı" istiyor (yani inx yazarsam olmuyor, ınx yazmam lazım). Keyboard ayarları ile oynamamak için sabrediyorum bakalım da daha büyük sıkıntı debugger'ı çalışmıyor. Vice'ın monitörü ile idare ettim ama zannedersem kaldırıp baştan kuracağım C64PS'i.

Bütün bunları yapar veya yapabilir miyim bilmiyorum. Ama sıkılır da devam edemezsem bari bugüne kadar yaptığım şeyin bir hikayesi olsun :)

Buraya kadar sabreden herkese teşekkürler :)

@metaone,

Tebrikler, ben sıkılmadan okudum. :)  Sizde devam edin, bırakmayın.

Başarılarınızın devamını dilerim

Tek kelime ile bravo.

Mete hocam tebrikler ve elinize sağlık, ben bunun onda biri sayılmayacak bir işe kalkıştım pek beceremedim =)

tebrikler başarılarınızın devamını dilerim

Kesinlikle mükemmel....ara verilmiş olmanıza rağmen konuyu iyi toparlamışsınız.ben hala bakışma evresindeyim :)

Geçmişte Commodore dergilerindenfaydalaıp acaba assembler çalışabilirmiyim diye çok uğraştım ama olmadı... :(

Oyunu indirdim çok keyili...çalışmalarıızın devamında kolaylıklar dilerim.

Ellerinize sağlık. Çok güzel olmuş. :)

Tebrikler. Oyun yaparken takılacağın pek çok aşamayı bir seferde geçmişsin aslında. C64 Program Studio kullanırken bahsettiğin karakter kodlaması problemiyle ben de karşılaşmıştım. Küçük ı ile yazılan komutlar gözümü rahatsız ettiği ve Program Studio dışına kopyala yapıştır ile taşıdığımda sorun çıkardığı için komutları büyük harf yazarak çözmüştüm.

Hic sikilmadan, keyifle okudum. Tebrikler, hic birakmayin derim.

Not: Klavyem Türkce degil, kusura bakmayin.

Oyuna; düzgün calışmasa da, amaca giden yolda bir araç olarak bakın. Epey tecrübe edinmişsinizdir.

Keyifle okudum tüm maceranızı. ;)

Yorumlarınız için öncelikle çok teşekkürler. Gerçekten de oynanma kısmını es geçersek güzel bir deneyim oldu bu aşamaya kadar. Tabii çok incelikler var, zamanla bunları da öğrenmek istiyorum.

Enver hocam, ben de ilk kalkıştığımda birşey çıkmadı ama bir hedef koymak lazım işte, şunu göstereyim, bunu oynatayım tarzında, biraz üstüne gidince olur mutlaka  ;)

Çok açık birşey söyleyebilirim. Eski dergilerde falan belirli şeyleri vermişler zamanında ama yabancı kaynaklarda, sitelerde ve youtube kanallarında güncel anlatımlar vs çok faydalı oluyor. O yüzden dil sıkıntınız yoksa yabancı kaynaklardan çok daha iyi öğrenebilirsiniz.

Hocam çok haklısınız. Ben de küçük harle başlamış olduğumdan sonra üşendim değiştirmedim ama yeni bir şey yazarsam büyük harf kullanacağım. Çok teşekkürler.

Bakın bu çok doğru... Bu zamandan sonra profesyonel birşey yapacak değilim zaten de hani derler ya, gittiniz yer değil de yolculuk keyiflidir diye, bu da öyle oldu.

Tebrikler güzel zaman geçirmiş hobinin hakkını vermişsiniz.

Ellere sağlık. Bıkmadan okudum. Bence gayet iyi bir iş başarmışsınız. Hayattaki büyük adımlar, hep küçük adımlarla başlar, bence durmayın...

İşte gerçek hobi budur, bravo... Bu hikaye ile beni, bu konularla yoğun uğraştığım 1985'lere götürdünüz.

Bizde genelde eski donanım istiflemek hobi olarak algılanıyor ama gerçek hobi antika bilgisayar ile bir şeyler yapmak, yaratmak, uzun vadede bile olsa ortaya bir ürün çıkarmak aslında. Yabancılar bunu çok iyi yapabiliyor bizde ise bunu yapabilenler kısıtlı, yapabilen herkesi tebrik ediyorum.

Tebrikler. Yazı çok keyifliydi. Oyun da güzel gözüküyor.

Denemek için oyun indirdim. virtualc64 emülatörü ile çalıştırdım ama tüm tuşları denememe rağmen gemiyi hareket ettirmeyi başaramadım. Sadece space ile oyunu başlatabiliyorum. Sonrasında, hep düşman 3-0 kazanıyor :D

Hocam çok teşekkürler. Kontrolü joystick'e vermiştim, ayarlardan joystick ataması yaparsanız hareket edecektir :)

keşke böyle yazılar daha fazla olsada okusam :)

Tekrardan selamlar. Çalışmalara biraz devam etme fırsatı buldum arada... Daha önce yaptıklarımın üzerine neler yaptığımı meraklısına kısaca anlatayım:

1- Yen bir karakter seti yükledim. Yazı değiştiği gibi, arka planı (uzayı) burada oluşturduğum küçük noktalardan oluşturdum, daha az göz alıyor artık. Fütüristik yazılar da biraz hava kattı.

2- Ana ekrandan sonra bir ekran daha koydum, oyuna hazırlık olsun diye. Şimdilik uyduruk görünüyor ama en azından 2. joystick portunu kullanın diye yazıyor :)

2- Sprite'lar 255 ötesine geçemiyordu daha önce. Bunun için sprite koordinatlarını takip ettiğim sistemi değiştirdim ve bir rutin ile tüm sprite koordinatlarını MSB ile uyumlu hale getirdim. Dolayısıyla tüm sprite'lar tüm ekranda rahat hareket eder hale geldi. Bundan dolayı da sağ tarafta daha önce yazdıklarımı kaldırdım, skor ve can bilgisini de en üst satıra koydum, böylece oyun alanı genişledi. Yeni koordinat sistemi ile de daha önce ateş etme sorununu da giderdim zannedersem.

3- Sprite tiplerini biraz değiştirdim, biraz daha uzay gemisine benzesin misali. Ama renk ve tasarım daha kötü, güzel birşeyler yapacağım.

4- Karşılıklı 2 gemi ile oyun son derece sıkıcı tabi. Biraz heyecan katsın diye sol tarafa da bir düşman gemisi yerleştirdim. Böylece hem üstten hem soldan ateş ediliyor. Artık oynamak için bayağı cambazlık gerekiyor.

5- Son derlenen dosya 33K civarında, onu da exomizer ile 10K'ya indirmeyi başardım. Oyun çalışırken decrunching ile hafızada açılıyor.

Daha ne kadar uğraşırım, ne eklerim ne çıkarırım bilmiyorum ama Assembler kaynak kodunu ve prg dosyasını buraya bırakayım, bakmak isteyen olursa alabilir.

(https://i.hizliresim.com/kopnpcn.png) (https://www.hizliresim.com/kopnpcn)

(https://i.hizliresim.com/aqbf1qc.png) (https://www.hizliresim.com/aqbf1qc)

eline sağlık en kısa sürede test edicem

müthiş :)

assemler dosyasını indirdim direk .

Herkese tekrardan selamlar.

Assembler öğrendiğim oyun için artık son bilgilendirmeyi yapıp konuyu kapatayım, zira daha fazla bu oyunla uğraşmayacağım noktaya geldim... Son geldiğim noktada aşağıdakileri de ekledim:

- Ana başlık ekranından sonra gelen bilgilendirme ekranını güncelleyip altına "smooth scroll" eden yazı ekledim. Demolarda sıkça karşılaşılan bu yazıyı da eklemiş oldum.
- Savaş ekranında arka planda kayan yıldızlar var (starfield simulation), IRQ ile çalışıyor. Bunu birinin yazdığı deneysel bir oyunda gördüm, oyunu disassemble ederek bu rutini buldum (ve arakladım). Sonra yazdığım oyuna adapte ettim, zira IRQ işini çözmem gerekti.
- Artık High-Score saklanıyor ve savaş ekranında üstte yazıyor
- Patlama efekti için 12 sprite'tan oluşan bir animasyon ekledim, artık göz yormuyor
- Her 200 puanda ilave bir can ekleniyor
- Bir de kullanmadığım son bir sprite kalmıştı. Onu da 200 puandan sonra yukardan düşen bir füze olarak ekledim. Oyunun monotonluğunu da biraz bozar, oyun da daha çabuk biter diye :)
- Ses efektlerinin bir kısmını da kendim yaptım, bu konuyu da öğrenmek maksatlı...

İlk başta öğrenmeyi hedeflediğim yere geldim, bundan sonra öğreneceklerimi başka programlar yazarak yapmam daha mantıklı olacak. Burada yapacağım ufak tefek eklemeler artık başka şeyleri bozmaya meyilli olduğundan çok vakit almaya başladı. Son halini (program ve tüm kaynak) github'a yükledim, isteyen buradan alabilir. Açıkçası son asm dosyasını (Main38.asm) düzenlemeye de çalıştım, birçok faydalı subroutine'ler var, isteyenler faydalansın istedim.

Selamlar.
Mete

https://github.com/metaone70/A-Space-Game-C64 (https://github.com/metaone70/A-Space-Game-C64)

(https://i.hizliresim.com/1a990l0.png) (https://www.hizliresim.com/1a990l0)

(https://i.hizliresim.com/2gbbu3y.png) (https://www.hizliresim.com/2gbbu3y)

tebrik ederim çok güzel bir çalışma başarılarınızın devamını dilerim