sonraki »

[CoNQueRa]

Herkese merhaba. Elimde uzun zamandır boş boş duran bir Commodore ekranı var, bu monitörün RGB girişi de DB9 şeklinde. Zamanında egemenk aşağıdaki linkte anlattığı şekilde kendine bir çevirici hazırlamış(Ama bu linkteki 6 girişli RGB):

http://www.commodore.gen.tr/forum/index.php?topic=10348.0

Devresel anlamda kolay olduğunu söyledi, kozmetik tasarımına ihtiyacım yok işimi görsün yeter. Ancak ne alet edevatım, ne de herhangi bir lehim tecrübem Arada bir kaç tornavida tutmuşluğum var. Acaba bana destek çıkmak isteyen olabilir mi? İşlem sırasında malzemeleri temin eder, getir götür işi yapabilirim, çay ısmarlarım, 2 kişilik oyun oynadığınız zaman eşlik edebilirim ya da emeğiniz ve zamanınız karşılığında isterseniz ücret ödeyebilirim.

[Faradrim]

Benimde bu kabloya ihtiyacım var, Fitzgerald bana şöyle bir şema yollamıştı http://eab.abime.net/showthread.php?t=89133

Belki çoğu kişiye basit gelecek bir kablo ancak bu konuda beceri ve gerekli aletler olmayınca imkansız gibi geliyor Yardımcı olabilecek biri olsa keşke

[yavuzg]

Benimde bu kabloya ihtiyacım var, Fitzgerald bana şöyle bir şema yollamıştı http://eab.abime.net/showthread.php?t=89133

Belki çoğu kişiye basit gelecek bir kablo ancak bu konuda beceri ve gerekli aletler olmayınca imkansız gibi geliyor Yardımcı olabilecek biri olsa keşke

Temelde bağlantılar öyle olacak tabii ancak o şema o haliyle yeterli değil maalesef. LM1881 kullanılarak sync sinyalinin composite video'dan arındırılması lazım. Aksi taktirde bazı tip konsol video sinyalleri 1084'ün "kafasını karıştırıyor".

Örneğin Super Famicom 1084'de senkronizasyonu tutmamıştı LM1881 olmadan...

[Faradrim]

Peki LM1881 olunca bağlanan her şey sorunsuz çalışır mı ?

[yavuzg]

Peki LM1881 olunca bağlanan her şey sorunsuz çalışır mı ?

"Her şey" çok geniş bir tanım. Şöyle diyelim;

15Khz yatay tarama senkronizasyonunda RGB video sinyal çıkışı olan cihazlar (Tam tanıma uymasa da CGA, RGB SCART TV SCART çıkışı olan tüm oyun konsolları)

Ben Super Nintendo/Famicom, NES (Fransız), Master System, PS1 ve supergun üzerinden arcade kartlar denemiştim. Ama daha modern konsolları (Dreamcast, Saturn, PS3, Xbox vs) denemedim 

[Faradrim]

Peki LM1881 olunca bağlanan her şey sorunsuz çalışır mı ?

"Her şey" çok geniş bir tanım. Şöyle diyelim;

15Khz yatay tarama senkronizasyonunda RGB video sinyal çıkışı olan cihazlar (Tam tanıma uymasa da CGA, RGB SCART TV SCART çıkışı olan tüm oyun konsolları)

Ben Super Nintendo/Famicom, NES (Fransız), Master System, PS1 ve supergun üzerinden arcade kartlar denemiştim. Ama daha modern konsolları (Dreamcast, Saturn, PS3, Xbox vs) denemedim 

Teşekkürler, LM1881 nereye eklenecek bu şemada? LM1881 dahil olduğu tarz şema var mıdır?

[yavuzg]

SCART Pin 19 (veya 20) den gelen Composite Video'nun gireceği ve 1084'ün DB9 7.pin'ine yani Composite Sync çıkacak bir devre bu.

Bir diğer detay ise bu devrenin +5V ile beslenmesi lazım.

Devre ise LM1881'in datasheet'indeki basit örnek devre...

Bunun gibi mesela;

[yavuzg]

Bir de ayrıca bu devrenin Composite Sync çıkışı TTL seviyesinde olacaktır. Yani çipi hangi voltajla beslediyseniz o seviyede bir sync sinyali oluşur. 5V örneğin.

1084 buna dayanır, ancak yine de bunu video standartlarına indirmekte fayda var. Bu sebeple Composite Sync çıkışına (bu şemada gözükmüyor) 470 Ohm'luk bir direnç bağlamınız iyi olur...

[Faradrim]

Açıklama ve yardım için çok teşekkürler yavuzg.

[HkRecai]

Yavuzg, biliyorsanız bu görüntü aktarım kablolarında seri kondansatör bağlanmasının nedenini açıklayabilir misiniz. Kondansatör iki tarafı iletken arası yalıtkan plaka. Mantıken açık devre yada direnci çok büyük bir devre elemanı, neden mega ohm bir direnç bağlamak yerine kondansatör bağlanıyor. Çoğu konsolun RGB Scart kablosunda Scart fişinin içinde böyle seri bağlı kondansatörler oluyor.

[yavuzg]

Yavuzg, biliyorsanız bu görüntü aktarım kablolarında seri kondansatör bağlanmasının nedenini açıklayabilir misiniz. Kondansatör iki tarafı iletken arası yalıtkan plaka. Mantıken açık devre yada direnci çok büyük bir devre elemanı, neden mega ohm bir direnç bağlamak yerine kondansatör bağlanıyor. Çoğu konsolun RGB Scart kablosunda Scart fişinin içinde böyle seri bağlı kondansatörler oluyor.

Soru güzel soru.

Çok teknik detaya girmeden yanıtlamaya çalışacağım ama anlaşılmayan yer olursa da çekinmeden yorum yapabilirsiniz...

Kondansatörlerin yapısı bildiğiniz üzere iki iletken arasına bir yalıtkan koyularak oluşturulur basitçe anlatmak gerekirse. Bu yapı elektronikte "DC" yani "Direct Current" dediğimiz düz sabit akımları geçirmez, sadece kondansatörün tipi ve kapasitesine göre bir elektrik birikmesine sebep olur. Buna da "kondansatör" şarj oldu deriz.

Şimdi buraya kadar temel kondansatör yapısı ve basit elektronik kuralları geçerli. Kondansatörün bu yapısına göre elektronik devre tasarımları yapılır (Örn. Şarj deşar prensibine dayalı flip-flop devreleri gibi).

Şimdi gelelim kondansatörlerin bir diğer özelliğine dayalı devre tasarımlarına;

Elektronikte herşey doğru akım değildir. Belirli bir frekansta salınan dalga şeklinde akımlar da vardır ki bunlara da AC (Alternating Current) diyoruz.

Aynı zamanda elektronikte sinyaller bu iki türün özelliğini de taşıyabilir. Yani örneğin +5V seviyesinde aşağı yukarı mesela 0.7 Volt salınan bir sinyal gibi...

Analog video devrelerinde gördüğümüz video sinyalleri de bu tanıma girer.

Bir kondansatör doğru akımı geçirmezken burada yazmayacağım bir formül ile salınan akımın frekansı ile doğru orantılı bir şekilde akım geçirir.

Bu ne anlama geliyor? Soruya dönersek;

Bir video sinyalini bir kondansatör üzerinden geçirirsek sinyalin DC kısmı (yani sabit olan kısmı) karşıya geçemez ancak AC kısmı kondansatörün "Farad" değeri doğrultusunda geçer. Buna "AC Coupling" denir...



Hatta bir diğer enteresan konu ise kondasatörün farad değeri, karşıya geçebilen sinyalin frekansını da belirler. Yani belli frekanstaki sinyaller daha fazla geçerken belli frekanstaki sinyaller daha az geçer. Bu özelliği sayesinde kondansatörler elektronik devrelerde frekans "filtre"si amaçlı bolca olarak kullanılır...

Son olarak, gelelim video (R, G ve B) sinyalleri üzerinde gördüğümüz 220uF'lık elektrolitik kondansatörlere....

Bunun sebebi yukarıda anlattığım gibi Video Çıkış cihazı ile Video giriş cihazı arasındaki sabit voltaj seviyelerini birbirlerinden izole etmek. Video sinyalinin salınan kısmı o kondansatörlerden bir zarara/azalmaya uğramadan geçer (220uF kullanılmasının sebebi video sinyal frekansı açısından seçilmiştir) Bir direnç bu seçiciliği sağlayamaz. O yüzdendir ki bu görevi bir direnç yerine bir kondansatörün yapması gerekir. Genelde çıkış katında 220uF'lık kondansatörlerden sonra 75 Ohm'luk dirençler de kullanılır ancak o konu tamamen başka bir fenomen için kullanılır...

SCART mevzuatı bu kondansatörlerin oraya koyulmasını "zorunlu" olarak belirtiyor. Bu sayede iki cihaz arasındaki sinyal seviye farklılıkları ve potansiyel arzıa/kaçak durumlarında koruma olacağı düşünülmüş...

[yavuzg]

Bu yazdıklarımın yukarıdaki şemadaki karşılıkları ise şöyle;

LM1881'in Pin 2 sine bağlı 100nF'lık kondansatör composite video sinyalinin DC kısmını temizlemek için.

LM1881'in Pin 6 sına bağlı 680KOhm ve 100nF'lık kondansatör ise çipin iç devre yapısında oluşan parazit sinyalleri filtrelemek için (toprağa GND'a boşaltıyor bunları dikkat edersiniz)

Bu yapıda olmayan ancak kullanmanızı tavsiye edeceğim ise Pin 8'den gelen besleme voltajının da filtrelenmesi datasheet'de tavsiye edilen bir başka özellik. Bu kapsamda Pin 8'e de 100nF'lık bir kondansatörü toprağa (GND) bağlayarak güç kaynağından gelebilecek yüksek frekanslı parazitlerin de çipe girmeden toprağa boşaltılmasını sağlamak

[HkRecai]

Detaylı anlatım için teşekkürler Yavuzg, anladığım kadarıyla DC kısım geçmiyor 5 ~ 0,7 arası salınan AC Coupling voltaj karşıya geçiyor, buda aklıma DC kısım istenmiyorsa konsoldan neden direk AC Coupling çıkış verilmemiş sorusunu aklıma getirdi ama icad eden mühendislerin bir bildiği vardır elbet

İkinci kısımda yazdığınıza istinaden bir başka mevzu bilgisayar dışında kablosunda toprak hattı bulunan oyun oynatan bir cihaz bildiğim kadarıyla yok, oysaki tüplü tv'ye bağlı ekranda dalgalanma oluşan bir konsolun varsa metal bir yerine parmağımızı deysek ekran cam gibi temiz olabiliyor.

Bir başka mevzuda bu tür bir kablo yaparsak ferit kömür kullanmanın bir faydası olur mu, kabloyu ortası delik ferit kömürden ne kadar fazla geçirirsek o kadar temiz görüntümü olur yoksa fazla dolamak dezavantaj mıdır.

[yavuzg]

Detaylı anlatım için teşekkürler Yavuzg, anladığım kadarıyla DC kısım geçmiyor 5 ~ 0,7 arası salınan AC Coupling voltaj karşıya geçiyor, buda aklıma DC kısım istenmiyorsa konsoldan neden direk AC Coupling çıkış verilmemiş sorusunu aklıma getirdi ama icad eden mühendislerin bir bildiği vardır elbet

Video sinyalindeki "DC coupling" kısmının da (yani sabit voltaj seviyesi) işe yaradığı durumlar, elektronik devre tasarımı yaklaşımları çeşitli dönemlerde mevcut literatürde elbette.

SCART mevzuatı bu değişik yaklaışm/tasarımlara bir standard getirmek amacıyla yazılmış. Dolayısıyla SCART girişi olan televizyonun iç devre tasarımları bu mevzuata göre geliştirilmek zorunda.

Örneğin Arcade board'lardaki RGB video sinyalleri DC coupled'dır. TV'ye bağlayacağınız Supergun tasarımında o AC coupling kondansatörleri kullanmak gerekiyor. Ha kullanmazsan ne olur? Orası TV'nin iç elektronik tasarımının bu gibi durumları ne şekilde tolere ettiğine bağlı.

İkinci kısımda yazdığınıza istinaden bir başka mevzu bilgisayar dışında kablosunda toprak hattı bulunan oyun oynatan bir cihaz bildiğim kadarıyla yok, oysaki tüplü tv'ye bağlı ekranda dalgalanma oluşan bir konsolun varsa metal bir yerine parmağımızı deysek ekran cam gibi temiz olabiliyor.

Burada bahsettiğim elektrik prizlerindeki toprak hattı değil. Kavram karışıklığı yarattım sanırım. Benim bahsettiğim referans sıfır noktası. İngilizce GND olarak belirtilen 0 V (Sıfır volt) referans noktası. Siyah kablo yani

Bir başka mevzuda bu tür bir kablo yaparsak ferit kömür kullanmanın bir faydası olur mu, kabloyu ortası delik ferit kömürden ne kadar fazla geçirirsek o kadar temiz görüntümü olur yoksa fazla dolamak dezavantaj mıdır.

O ferit kömür mevzusunun da hikayesi geniş. Çok kısa anlatmak gerekirse; kondansatörlerin elektronik devrelerde belirli frekanslardaki sinyalleri filtrelemek için kullanıldığından bahsetmiştim ya, o ferit çekirdeğe sarılan kablo da aslında bir filtre bobin görevi görüyor.

Çok basit temel elektronik bilgi;

- Kondansatör üzerinden geçen sinyalin frekansı DÜŞERSE direnç gösterir.
- Bobin üzerinden geçen sinyalin frekansı ARTARSA direnç gösterir.

Bu devre elemanlarının gösterdikleri bu karakteristikler üzerine, devre tasarımlarımlarında uygun şekilde filtre amaçlı kullanılırlar.

Dolayısıyla sotuya geri dönersek, ferite sarılı video kablosu sayesinde, bizim "parazit" diye tabir ettiğimiz, kablo üzerindeki çok yüksek frekanslı sinyal bileşenlerini (harmonic) filtrelemesi açısından bir görevi var. Ancak kullanılacak ferit nüvenin manyetik karakteristiği, sargı sayısı, video sinyalin frekans aralığı, parazit sinyallerin frekansı v.s. bilinmeden rastgele tutturulacak bir çözüm değil tabiki...

Ayrıca 100% gereklidir diyemem. Öncelikle sinyal üzerindeki parazitin kaynağı çözülmeli. Hasar oluştuktan sonra örtpas etmek yerine

Bu iş tabii bu kadar basit değil ancak temel kavramları yalın bir şekilde bu şekilde anlatmaya çalıştım sadece Yoksa analog elektronik başlı başına bir bilim/mühendislik konusu...