sonraki »

[misket]

Hikaye her zaman başımıza geldiği gibi sinclair zx spectrum bulup satın almam ile başlıyor. Satıcı test edememiş (sanırım) ve çalışmıyor.

• Birinci adım tüm kondansatörler değişti (görüntü hala bozuk)
• Sonra 7805 değişti (görüntü bozuk)
• Sıra ramlere geldi, upperlar söküldü, lower lar yenisi ile değişti ve bu çook uzun sürdü
     (görüntü değişti ama bozuk)
• Transistorlerden bir çoğu ölçüldü geri takıldı tr3, tr4, tr5 (hepsi sağlam)
• AV mod yapıldı
• Çalışan makinadan ula alındı ve görüntüde kaymış olan ekran keskin karelerden oluşan hatalar vermeye başladı
• Bozuk makinanın z80 i diğer makinada denende, sorunsuz. Ulası denendi, diğer makinayı da kaydırdı
  

Son durumun en iyi hali ekteki gibi. Neden en iyi hali diyorum. Bu haldeyden gücü söküp taksam yine böyle geliyor. Ama güç soketini dibinden hafif kanırtarak çevirirsem ekran türlü şekillere bürünüyor ve tekrar söküp taktığımda son bıraktığım hatada geliyor (adaptör diğer cihazda sorunsuz). En iyi halinde de yazıdaki kumlanmadan hiç kurtulamadım.

Bir de makinada yüksek miktarda inleme var (speakerdan geliyor) Ekran en düzgün halinde inleme azalıyor (sanırım)

Yapmadıklarım : hala kontrol etmediğim transistörler var. Bobini test etmedim ama ramlerdeki voltaj doğru gibi. Rom'u değiştirmedim.

Her türlü desteğe açığım

[Metallic]

• Bozuk makinanın z80 i diğer makinada denende, sorunsuz. Ulası denendi, diğer makinayı da kaydırdı
  

misket   Bu maddeden durum anlaşılıyor, maalesef en önemli parça olan ULA gidik. ULA'yı sağlam olan board'a takınca düzgün görüntü alabilmen gerekirdi. Board'daki tüm sorunları giderdikten sonra sağlam bir ULA ya da ULA Chip Replacement Module almayı düşünebilirsin diyeceğim, ama fiyatlar çok yüksek. Bir ZX Spectrum board'unu tamir ederken ilk önce ULA'yı çıkartıp sağlam bir board'da denemek lazım. Eğer sağlamsa board'daki özellikle gerilim sorunlarını giderene kadar ULA'yı takmadan çalışmak iyi olur.[/list]

[misket]

Ula yı sağlam makinaya taktığımda görüntü kayıyor. Sağlam makinadaki Ula yı bozuk makinaya takınca görüntü en fazla eke koyduğum kadarıyla düzeliyor. Evet kesinolan şey Ulanın gidik olduğu Ama sağlam ula ile güzel görüntü alsam, günün birinde bir ula bulurum ihtimali ile makinayı saklayacağım. Ama bu yazıdaki kumlama ve stabil olmayan görüntüyü çözemedim

[Metallic]

Verdiğin fotoğraftaki bozuk karakterlere bakınca ROM'daki karakter seti düzgün okunamıyor gibi geldi bana, ROM'u değiştirmen işe yarayabilir. Ama board çalışır hale gelse bile uygun fiyatlı bir ULA çözümü pek mümkün olmuyor. Bende de istirahate çekilmiş board'lar var o nedenden dolayı.

[misket]

Görüntü alamadığım iki sinclair sattım geçtiğimiz aylarda, çok pişmanım. Belki ulaları sağlamdı

Rom'u değiştirmeyi deneyeceğim. Random hata ekranları gelmesi ve kapatıp açtığımda aynı hata ekranının yine gelmesi de romdan olabilir mi?

[Metallic]

Rom'u değiştirmeyi deneyeceğim. Random hata ekranları gelmesi ve kapatıp açtığımda aynı hata ekranının yine gelmesi de romdan olabilir mi?

ROM'daki sorundan dolayı Z80 hatalı kod çalıştırdığında, görüntü ile ilgili RAM'deki display file ve attributes düzgün sıfırlanamadığı zaman her açılışta farklı hata ekranları gelebilir. Z80 ekranı düzgün sıfırlıyor ama bu sefer ROM'daki karakter setini düzgün okuyamıyorsa fotoğraftaki gibi bazı karakterler bozuk görünebilir. Gerçekten ROM'dan mı kaynaklanıyor diye anlamak için ROM'u söküp yerine soket takıp onun üzerine de sağlam bir ROM takarak denemen lazım. Elinde sağlam ROM yoksa işin biraz daha zor, şuradaki ROM Replacement with an EPROM işlemini uygulaman lazım.

Edit: Karakter setini düzgün okuyamayan Z80 olabilir diye düzelttim.

[Metallic]

Aslında bir diagnostic board kullanarak ROM'un sorunlu olup olmadığını anlamak çok kolay, ama tabi elinde ondan olması lazım. Bende Winston'ın Diagnostic Board'u var, şemasına bakarak delikli plaket üzerine yapmıştım. Arıza tespiti konusunda çok iyidir, tavsiye ederim. Winston'ın sitesi artık yok piyasada, ama ben board ile ilgili sayfaları bilgisayara kaydetmiştim. Aşağıya ekliyorum, tamirler konusunda işine yardımcı olur. index.html dosyasını tıklayarak inceleyebilirsin.

[misket]

Kaynak ve bilgiler için çok teşekkürler. Benim elektronik bilgim bunu üretmeye yetmeyebilir ama uğraşacağım

Elimdeki sağlam spectrum dan rom sökmekle başlayayım işe

[ercanersoy]

Aslında bir diagnostic board kullanarak ROM'un sorunlu olup olmadığını anlamak çok kolay, ama tabi elinde ondan olması lazım. Bende Winston'ın Diagnostic Board'u var, şemasına bakarak delikli plaket üzerine yapmıştım. Arıza tespiti konusunda çok iyidir, tavsiye ederim. Winston'ın sitesi artık yok piyasada, ama ben board ile ilgili sayfaları bilgisayara kaydetmiştim. Aşağıya ekliyorum, tamirler konusunda işine yardımcı olur. index.html dosyasını tıklayarak inceleyebilirsin.

Bir CGTR projesi fikri daha çıktı.

[Metallic]

misket
Fikir vermesi açısından bendeki Winston's Diagnostic Board'un fotolarını paylaşayım. Çekilen kablo miktarı görüldüğü gibi pek az sayılmaz, bir PCB bastırmak düşünülebilir  =)






ercanersoy
Winston'ın diagnostic board'u arıza tespitinde kullanılan bir ürün. Bu forumda ZX Spectrum kullanan zaten çok az kişi var, onların içerisinden tamir yaparken işime yarar diyerek bu ürünü almak isteyecek 3-5 kişi zor çıkar bence. ZX Dandanator Mini'yi üretmek daha akıllıca olabilir sanırım. Onun da arıza tespitinde kullanılan bir ROM'u var ve bir oyun kartuşu olarak daha gelişmiş durumda olduğu için satılma şansı daha yüksek. Ama o ürüne bile yeterince talep olmaz diye düşünüyorum.

[misket]

Sağlam makinadan ROM sökmek için kolları sıvadım. Ama nedense ram sökmek kadar kolay olmadı. Lehimleri aldığımda bile hep bir miktar kanalın içinde kaldı sanırım.

Bu nedenle ROM sökerken zorlandım ve sonunda 4 bacağı kırdım. 3 bacak öyle güzel kırıldı ki tam sıfırından. Ucu bile kalmadı 

Bu arada boardun üstünde çipin bacaklarına tutunan (z80 ile rom arasında) bir kaç yol da kalkıp koptu.

Böylece çalışan makinamında artık çalışmayacağını garantilemiş oldum. Hem board hem de rom gitti

Önce bu kopan yolları board'un altından kablo ile tekrar birleştirdim.

Sonrasında Rom un kopan bacaklarını yeniden ortaya çıkartmak için entegre kılıfını dramel ile kazımaya başladım. Bacakların bakırını çıkarana kadar devam ettim. (foto 1)

Elimdeki sıfır 7805 in bacakları daha sağlam gözüktü gözüme. Onlardan iki tanesini feda ettim ve 4 bacak aldım.

Bacakların uçlarını bakırın üzerine gelecek şekilde kıvırdım, ve ilk önce ayaklara az miktarda lehip koyup sonra bacağın üzerinde havya ile ısıtarak birleşmelerini sağladım. (foto 2)

Üzerlerine ve altlarına çift komponentli epoksi yapıştırıcı yaptım ki sökme takma sırasında biraz daha rahat edeyim. (foto3 - foto4)

En son sinclair boardunda rom yuvasına soket yaptım.

Tüm bunlar neticesinde çalışan sinclair yeniden çalışır hale geldi

[misket]

Asıl amacım olan çalışmayan makinayı test etmek için işe devam ettim.

Çalışmayan makinanın rom'u çalışan makinada çalışmadı. Bu nedenle hem ulanın hem de rom un gidik olduğunu anladım.

En son test çalışan rom ve çalşan ula yı çalışmayan makinaya takmaktı. Yine çalışmadı. Ama artık tek bir hata ekranı var, ne kadar söküp taksamda değişmiyor.

Bu ekran genelde ram hatalarında ortaya çıkan bir hataymış, aslında ramleri sıfırlamıştım. Testlere devam edeceğim.

[Metallic]

misket
ZX Spectrum 48K board'undan ROM sökmek zor gerçekten. Uyarıda bulunmayı ihmal ettim, kusura bakma lütfen. Neyseki sonuçta ROM'un bacaklarını ve yolları onarabilmişsin. Ben de başlarda birkaç pad ve onlara bağlı yolu kabarttığımı hatırlıyorum. Acemilikten kaynaklanmıyor bu, şöyle bir sıkıntı var: Pad içindeki delikler çok geniş olduğundan lehim board'un üst tarafına kadar ilerleyerek orada da bir miktar birikmiş durumda. İşte onlar sökme işleminde sorun çıkartıyor. Farkettiysen sadece ROM'da değil, diğer çip ve entegrelerde de aynı durum var. Ben en son sıcak hava üfleyicisini kullanmaya başlamıştım, ama o yöntem de pek kolay değil. Aslında şuradaki havya ucuna bakır tel sarma ve jel kıvamında no-clean flux kullanma yöntemini uygulamak lazım bu işler için. İleride bu tür bir şey geliştirmeyi düşünüyorum, pratik bir yöntem bulursam buradan paylaşırım.

Son durum olarak çalışmayan board'daki ROM'un gidik olduğu anlaşıldı, ama sağlam ROM ve ULA takınca board hala çalışmıyor diyorsun. Lower ve upper memory çiplerinin datasheet'lerine bakarak çiplerin üzerinden besleme gerilimlerini kontrol et. Gerilimler normalse RAM'leri tek tek alıp sağlam board'a takarak denemen lazım. Ayrıca bir süre önce kaybettiğimiz sevgili Bülent'in başlığına yazdıklarıma da bakabilirsin. Umarım olumlu bir sonuç alırsın, kolay gelsin.

[misket]

Verdiğin linkler çok işime yaracak gibi, teşekkür ederim. Elimde kullanmayı başaramadığım bir dijital osiloskobum var. Belki ramler için onu da kullanabilirim diye düşünüyorum. Çalışan makinanın ramleri soketlememiştim. En azından 1 ram soketleyerek diğer makinanın ramlerini öyle de deneyebilirim. Sonuçlar ile ilgili haber vereceğim.

[misket]

Zaman darlığından sadece ramden voltaj kontrolü yaptım. Çalışmayan makinada -5 volt -4.4 civarı geliyor, çalışan makinada -5.2 geliyor. ikisinin de voltaj düzenleyicisi yeni ve aynı adaptör. Bu farktan sorunu bulabilir miyiz? (diğer voltajlar iki makinadan aynı)