Is yerinde bir txt dosyaya kopuk kopuk yaziyordum. Belli bir yerden sonra sIkIldim fakat silmeye kiyamadim.
Simdi toplamakta zor geldi ama fikir vermesi acisindan cok kotu sayilmaz. MIDI hakkinda ki bolumu yazmadim,
bir ara toparlarim artik hepsini. Bu arada peandoas'un soyledikleri ile kesisiyor yazi. Demek aklin yolu bir.
----------------------------------------------------------------------------
Katiksiz bir retro keyifi icin dikkate alinmasi gereken belli basli konular var. Tecrubelerimden edindigim
kadarini ozetleyerek buraya bir kac madde halinde yazacagim. Ama hatirlatmakta fayda var ,DOSbox'u gectigimizi
varsayarak yaziyorum bunlari. Amacimiz ,genis bir zaman dilimine yayilmis buyuk miktarda uygulamayi tek bir
sistem uzerinde ,uyumluluk ve performanstan feragat etmeden kullanabilmek.
1. Her seyin anasi : Eski uyumlu yeni.
Eski MS-DOS uygulamalarinin temel gereksinimlerinin basinda bir ses donanimina erisebilmek vardir ve bu
uygulamalar bu isi sadece ISA arabirimi uzerinden yapabilirler. Yani uyumlulugun temelinde ISA arabirim
kullanmak mecburiyeti vardir. Fakat bu eski arabirime sahip olmak icin cok eski donanimlari kullanmak gibi
bir zorunlulugumuz yok. Tavsiyem, erken donem Pentium III ve Athlon Xp tabanli sistemler. Cogunun uzerinde
bir veya daha fazla ISA arabirim vardir. Ayrica ATX-USB-PCI-AGP-DIMM gibi nisbeten yeni teknolojileri
desteklerler, MS-DOS ile tam uyumludur. Piaysada bulmasi pek zor degildir.
Guclu bir islemci ile kullanilirlarsa Windows uygulamalari icin de ilac gibi olur. Cok eski DOS uygulamalari
icin islemcinin gucunu frenleyen yazilimlar kullanilarak (Mo'Slo) performansi 8088'e kadar asagi cekebilir.
Eger dusuk guc tuketimi olan bir islemci ayarlanabilirse cok iyi olur. Dusuk guc tuketimi dusuk isi
demektir. Dusuk isi daha basit sogutma gereksinimleri ,direkt olarak daha sessiz ve konforlu bir retro rig
demektir.
Piyasada Core2duo islemci destekli ISA arabirim barindiran anakartlar mevcut. Bunlar endustriyel kartlar
oldugu icin kullanim omurleride fevkalade yuksek. Fakat bu yeni nesil kartlarin ISA arabirim uzerindeki DMA
ve IRQ yonetimleri biraz fakli. O sebeple ses karti gibi donanimlarin kullanimi pek mumkun olmuyor.Biraz
zorlarsaniz sifir PIII/Athlon kartlar bulmak isten bile degil ebay uzerinde.
2. Grafik Corbasi.
CGA, MDA, EGA, VGA grafik standartlari ,VESA mode uyumluluklari, uygulamaya ozel suruculer ,janjan API'leri...
Ne yazik ki kestirme bir yol yok, coklu ekran karti kullanimi kacinilmaz. Yeni kartlarin geriye donuk olarak
VESA 2.0 uyumu var fakat eski grafik standartlarini desteklemedikleri icin oyun keyfinizin icine edilebilir.
Bu sebeple DOS altinda tum standartlari destekleyen guvenilir bir kart'a ihtiyaciniz var.
Ben Tseng ET6000 yongali, pci arabirimli bir kart oneririm. Bu, DOS uyumlu en hizli yongalardan biridir. S3
tabanli PCI kartlar da is gorcektir (ozellikle 800'lu serilerden sonrasi) zira muthis uyumlu kartlardir. Soz
konusu DOS uygulamalari icin 1MB bile yeterli olacagi icin hafiza miktarini kafaya takmaya gerek yok. Tabii bu
temel ekran kartimiz, isterseniz daha fazlasini isin icine katabilirsiniz.
Ikinci ekran kartimiz Windows 9X suruculeri olan ,anakartiniza uyabilecek herhengi bir kart olabilir. AGP
olmasi gerekli. Cunku IBM BIOS garafik adaptor olarak ya PCI ,ya da AGP secimi yapmamiza izin veriyor. Boylece
boot ettigimz OS'e gore kartlardan birini aktif olarak secerek digerini kullanim disi birakabiliriz. Windows
95/98 bir cok oyunun dogal platformu. Tavsiyeden ziyade benim kendi secimim bu konfigurasyon. Ben Geforce2
ultra kullaniyorum ,siz isterseniz 6800 ultra kullanin ya da ikinci ekran kartini kullanmayin.
Son olarak Glide API'si icin bir 3dfx voodoo onerebilirim, ama asla voodoo2 degil. Glide, ilk ornekler
haric pek fazla oyunda etkileyici degil. Zaten ilk ornekler sadece voodoo uyumlu, voodoo2 ile MS-DOS altinda
uyumsuzlar. Eger benim ki gibi, sisteminizde ikinci bir ekran karti varsa voodoo2 gereksiz kaliyor zaten.
Burada ki amaci iyi kavramak lazim. Voodoo destegini MS-DOS uzerinde calisan ,windows uyumsuz oyunlar icin
kullaniyorum. Windows altinda calisan uygulamalar icin voodoo' nun buyusu pek para etmiyor. Zira yeni nesil
kartlarin goruntu kalitesi fersah fersah ileride.
Bir diger voodoo olumsuzlugu da kullanilan pass-through kablo ile alakali. Ben switch kullandigim icin
direkt olarak monitore aktarabiliyorum goruntuyu. Fakat normal sartlar altinda bu kalite kaybina sebebiyet
veren bir olumsuzluk.
Not1 : ET6100 tabanli ekran kartlari uyumsuz ekran kartlaridir. Isim benzerliginden dolayi kimse yanilsin
istemem. Daha cok Windows 95/98 ortami icindir. DOS/3.1 ortami icin kullanacaksaniz ET6000 ya da S3 serileri
daha uyumludur. Aslinda ET4000 uyum bakimindan rakipsizdir. Tabii ISA/VLB arabirim kullanmasi ,hantalligini
gozardi ederseniz)
Not2 : Yuksek islem gucuyle yazilimsal olarak Glide destegi saglanabiliyor. Fakat bizim konumuz bu degil.
Ayrica bir Voodoo5 kullanarak hem Glide destegi ,hem de performansi bir arada alma fikri DOS soz konusu
oldugunda cakiliyor, geriye donuk bir uyumlulugu yok. Peki ya voodoo Rush ? Sallayin gitsin ,bes para etmez.
3. Ses Karti : Hem hersey ,hem hicbir sey.
Bu madde biraz cost-effective olacak (lan ,aslinda sabahtan beri oyle oluyor ama neyse.Gul'u seven yaklassin)
Bence MS-DOS oyunlarini guzel kilan yegane sey grafikleri degil ,muzikleri ,ses efektleridir. En basit haliyle
ISA arabirim kullanan bir ses karti gereksinimimizdan bahsetmistik. Fakat bu isin sadece baslangici.
Bu dunya uzerinde video oyun oynayipta "SoundBlaster" diye bir sey duymayan yoktur. Hatta o kadar yaygin
bir satndarttir ki, zamaninda cogu kullanici icin ses kartinin diger bir adi da soundblaster'di. Ama gercek
acidir
Bu standart ya da ayni markayi tasiyan ses kartlari, MS-DOS oyunlari soz konusu oldugunda sadece
vasat bir performans temsilcisidir. Evet, ses efektleri konusunda iyidir. Ama konu MIDI oldugunda nal toplar.
Bu cok detayli bir konu oldugu icin direkt olarak tavsiyeler ve taziyeler kismina gececegim
Belki bir
gun detayina gireriz.
-Ses Karti :
Benim tavsiyem Creative Soundblaster AWE32. Bilgisayarimda bulunmasinin tek sebebi, ses efektlerini alabilmek
icin SB uyumlu bir karta ihtiyac duymam. Ha,bir de S/PDIF 'e sahip olmasi. Zira analog cikisi yuksek bir dip
gurultusune sahip. Alternatif olarak SB16 'da kullanilabilir zira awe32/64, uzerinde E-mu 8000 synthesizer
barindiran bir SB16'dir. Az sonra verecegim donanim orneginde harici MIDI kullanacagim icin E-mu'yu cehenneme
yollayabiliriz. Awe64'u ise kesinlikle tavsiye etmiyorum, ozel bir ilginiz yoksa tabii (benim var mesela)
KIisacasi bu kart sadece ses efektleri icin kullaniliyor ,muzik ise MIDI modulunun isi.
Not: Bu dunya uzerinde awe32'nin analog ses cikisindan daha kotu bir sey varsa o da awe64'un analog ses cikisidir.
Bundan daha kotu bir sey varsa da o'nu ben bilmiyorum. O sebeple bir awe64 tercih edecekseniz bir zahmet
"gold" surumunu tercih edin. Ayrica bu kartin E-mu yongasini DOS altinda kullanabilmek icin donanim suruculerini
yuklemeniz gerekli. Ama o da ne ?! Bu tsr surucu o kadar cok hafiza kullaniyor ki, 640Kb 'lik devasa hafizanizdan
pek bir sey kalmiyor geriye
Modifiye edilmis suruculer vardir bir yerde ,yilmayin. Ayrica Duke Nukem 3D'nin
muzikleri bu kart ile bir icim sudur ,hic bir seye benzemez. (nasil yani ?)
ARKASI YARIN-ARKASI YARIN-ARKASI YARIN-ARKASI YARIN-ARKASI YARIN-ARKASI YARIN-ARKASI YARIN-ARKASI YARIN
