Retrocu dostlar, biliyorsunuz retro cihazlarimizi zamaninda hepimiz CRT monitorler ve CRT televizyonlar ile kullanmistik. Yillar sonra bu cihazlari LCD ekranlara baglayip goruntu alan bir cok kisi de eminim benim gibi biraz hayal kirikligina ugramistir. Bunun sebebi, LCD ekrana bagladigimiz retro cihazimizdan aldigimiz goruntunun eski CRT ekranlardan farkli olmasi. Bu farki yaratan en onemli iki faktor de scanline'larin olmamasi ve cihazimizin cozunurlugunun (ki genelde retro cihazlarimiz PAL veya NTSC cozunurluklere sahip) modern LCD paneller tarafindan "native" olarak desteklenmemesi.
Cozunurlugun LCD tarafindan native olarak desteklenmemesi, resmin resize/rescale edilirken bazi orantisal bozulmalara ve deformasyonlara ugramasina, ve/veya keskinliginden kaybetmesine sebep oluyor. LCD ekranlar yapilari itibari ile multisync yani birden fazla tarama hizini native olarak hic bir zaman destekleyemeyecek. Ancak bu sekildeki resim kalitesi kaybini monitor veya TV icerisindeki goruntu islemci gelistikce giderek daha az goruyoruz. Bu gelisme zamanla daha da artacaktir diye tahmin ediyorum. Malum gunumuzde artik cok cesitli goruntu kaynaklari var. Cogu video, LCD ekranlarimizin native 1920X1080 cozunurlugunden farkli cozunurlukte. Ve bu durumda LCD monitor donaniminin rescale islemini maximum kalite ile yapabilmesi genel goruntu kalitesi acisindan cok onemli.
Ikinci ve beni daha cok rahatsiz eden konu, scanline hususu. CRT televizyonlarimizda ekran yuzeyini tarayan katot isininin tarama cizgilerinin arasinda kalan ve "satir araligi" gibi dusunebilecegimiz bir bosluk mevcut. Buna scanline diyoruz. PAL ve NTSC gibi dusuk cozunurluklu ekranlarda bu daha bariz goruluyor. Son cikan ufak dot-pitch'li ve yuksek kaliteli CRT monitorlerde hemen hemen gorunmez gibiydi. Iste LCD ekranlarda bu scanline'lara denk gelen bolumlere bir alt veya bir ust satirdaki pikseller yerlestirilince, eskiden ufak gorunen pikseller cok daha buyuk ve kaba, duz diagonal cizgiler ise cok daha kesikli gorunuyor.
Sonuc olarak aldigimiz goruntude "birseyler yanlis" oluyor. Tam eski tadini vermiyor.
Ustad yavuzg'nin scanline generator'u bu acidan bence cok onemli bir boslugu doldurabilir. Yurt disinda da yapilmis ornekleri var mi bilmiyorum ama benim aklima hep gelen bir soru var;
Gunumuzde satilan modern LCD TV ve monitorler'e SD yani PAL/NTSC gibi bir sinyal beslendiginde, cihazlar otomatik olarak resmi bir scanline emulatorunden gecirerek, yani scanline ekleyerek gosterse, olmasi gerektigi gibi gostermeye cok daha yaklasmis olmaz mi? Simdi belki diyeceksiniz ki herkes LCD ekranlarinda retro oyun oynamiyor. Dogru. Ama scanline konusu sadece retro konsollarda bir goruntu kalitesi artisi saglamiyor. Ornegin VHS, Hi-8 gibi eski tip analog kaynaklari LCD TV'ye bagladigimizda scanline eklenmis bir goruntu, orijinal CRT goruntusune daha cok benziyor.
Bu durumda tum LCD TV ve monitor ureticilerini cihazlarini SD sinyal verildigi zaman eger istenirse scanline uretecek sekilde yapmaya davet etsek mi? En azindan bu kumandadan veya menuden acilip kapatilabilen bir opsiyon olarak var olmali bence.
Eh bu konuda bu kadar yazmisken, yine opsiyonel olarak, PAL/NTSC ve 4:3 oranli sinyal beslendigi zaman "overscan" emulasyonu da yapilabilmeli diye dusunuyorum. Bir cok retro cihaz CRT ekranlarda normalde overscan alaninda kalan bolge hic bir zaman gorunmeyecek diye varsayarak bu bolgede tuhaf gorsel artiklar barindirabiliyor. Ayrica VHS, Hi-8 gibi analog formatlarda overscan alaninin icinde headswitching noise ve bazen timecode bilgisi bulunabiliyor. Dolayisiyla, overscan alanini istege bagli olarak goruntunun disina alabilme secenegi, bu gibi durumlarda estetik acidan daha guzel goruntu elde edebilmemizi saglayacaktir.
Yavuzg'nin scanline generatorunun standart bir opsiyon olarak tum LCD ekranlarda gelmesini istiyorum
Genel Kategori
