sonraki »

[ercanersoy]

9V adaptörlerle gibi bilgisayarlarda sayısal devrelerde çalışacak gerilim seviyesine düşürmek için ek güç devreleri kullanılır.

Sinclair ZX Spectrum bilgisayarlarında kullanılan adaptörler 9V olduğundan dolayı bilgisayarınızda bu güç devresi vardır. Arıza, bu devrede olabilir. Gerilim farkı, bilgisayarın sayısal devrelerinin çalışmasını etkiler.

Yapmadıklarım : hala kontrol etmediğim transistörler var. Bobini test etmedim ama ramlerdeki voltaj doğru gibi. Rom'u değiştirmedim.

Bir de makinada yüksek miktarda inleme var (speakerdan geliyor) Ekran en düzgün halinde inleme azalıyor (sanırım)

Ayrıca, bilgisayarınızın bobinlerini de kontrol etmeniz gerekir. Ses devresindeki bobinde de sorun olabilir. Ancak, sorunu tam olarak bulmanız için güç devresini kontrol etmenizi öneririm.

[Metallic]

misket
Sorunlu 4116'lardan biri -5V'yi düşürüyor sanırım, board'un güç katında sorun olsaydı daha bariz bir gerilim farkı olurdu. Board'daki RAM'leri sıfırladığına göre 4116'ları soketlemişsindir, tamamını çıkartarak -5V'yi tekrar kontrol et bakalım ne oluyor. Bir iyileşme varsa 4116'ları teker teker geri takıp -5V'yi ölçerek hangisinin sorun çıkardığını bulabilirsin.

[ercanersoy]

Yukarıdaki önerdiğim çözümü güncelledim.

misket
Sorunlu 4116'lardan biri -5V'yi düşürüyor sanırım, board'un güç katında sorun olsaydı daha bariz bir gerilim farkı olurdu. Board'daki RAM'leri sıfırladığına göre 4116'ları soketlemişsindir, tamamını çıkartarak -5V'yi tekrar kontrol et bakalım ne oluyor. Bir iyileşme varsa 4116'ları teker teker geri takıp -5V'yi ölçerek hangisinin sorun çıkardığını bulabilirsin.

Evet, sorun tümdevrelerin bir tanesinde olabilir ancak, çalışan makinede farklı gerilim değeri olduğu için güç devresinde sorun olduğunu düşünüyorum.

Üstelik, bilgisaayrınızın çalışmasını farklı bir adaptörde denemeinizi öneririm.

[Metallic]

ercanersoy
ZX Spectrum 48K board'larındaki 9V'nin -5V ve 12V'ye çevrilmesini sağlayan bölüm bobin, transistör, diyot ve dirençlerden oluşuyor. Bir 7805 gibi regülasyon yapan sağlam bir yapısı yok, üzerinden aşırı akım çekildiğinde çıkış gerilimleri etkileniyor. -5V hattında ölçülen -4.4V, 4116'lardan birinin sorun çıkardığına işaret. Önceden belirttiğim gibi güç katında bir sorun olduğunda -5V ve 12V hatlarındaki ölçümlerde daha bariz farklar görülür. 4116'lar soketli olduğu için onları çıkartarak hatları ölçüp -5V hattı düzeliyor mu diye bakması lazım. 4116'lar soketli olmasaydı, -5V ve 12V hatlarına, 4116'lara ulaşmadan önce kesik atarak ölçüm yapmasını söyleyecektim. Bu ayırma işlemini yapmadan güç katıyla uğraşınca verimli bir sonuç alınamayabilir. Hatta güç katında bir arıza varsa, örneğin TR4 gidikse, onu değiştirsen bile 4116'lardan biri bozuk olduğu için aşırı akım çekiyorsa (dokununca aşırı ısındığı farkedilir genellikle) gerilimler yine düzelmez, hatta TR4 yine gidebilir. Ayrı bir konu olarak, ses devresinde bobin yok ve misketin dediğine göre zaten speaker'dan ses geliyor. Benim tahminim speaker'dan gelen inleme/zırıltı sesi, sorunlu ROM'u çıkardıktan sonra kesilmiştir. Önceden o durumla karşılaşmıştım. Z80, sorunlu ROM'dan okuduğu hatalı koda göre bir şekilde out ($fe),a yapmaya başlıyor, sağlam ROM takınca ses kesiliyor =)

 

[misket]

Yorumlar ve yardımlarınız için çok teşekkürler.

• Ramlarin hepsini çıkarttım, eksi bacakta voltaj artmadı.
• Ayarlı adaptöre bağladım. Sağlam olan 0.8 larda akım çekerken bozuk olan 0.6 larda akım çekti (ikisinide av modlayarak test ettim)
• Ayarlı adaptöle de sonuç değişmiyor
• Test etmediğim bobini test ettim, sağlam gözüküyor.
• Sağlam specy deki ramlerden birini soketledim. Elimdeki yeni eski tüm ramleri takıp denedim. Hepsinde görüntü sağlam geldi.
• Rom, ula ve Z80 i tekrar tekrar test ettim. Rom ve ula gidik, z80 sağlam
• Speakerdaki ses romu değiştirince azalıyor, ama yine de hafiften zırıltı devam ediyor. (görüntü daha mantıklı geldiğinde ses de azalıyor veya kayboluyor)
• Sağlam romda da, bozuk romda da artık font bozuk görüntüyü hiç göremiyorum, hep büyük kareler var. Bazen içlerinde küçük renkli kareler, ender olarak çizgiler görüyorum.

İzzeti nefis meselesi olmuş bu tamiratın sanırım sonuna geldim   Sonuçta zaten ula ve romlar bozuk, çözümü bulsam bile bir sonraki aşama zorlu. Artık yedek parça olarak saklanacak gibi duruyor. Bazen yenilgiyi kabul etmek lazım  

[Metallic]

• Speakerdaki ses romu değiştirince azalıyor, ama yine de hafiften zırıltı devam ediyor. (görüntü daha mantıklı geldiğinde ses de azalıyor veya kayboluyor)

O ses speaker'dan değil, 7805'in yanındaki bobinden gelen zırıltı herhalde. Hafiften zırıldaması normal onun.

• Sağlam romda da, bozuk romda da artık font bozuk görüntüyü hiç göremiyorum, hep büyük kareler var. Bazen içlerinde küçük renkli kareler, ender olarak çizgiler görüyorum.

Durum kötüye gitmiş. Önceden Z80 sorunlu ROM'dan kod çalıştırarak ekranı sıfırlayabiliyordu, ama ROM'daki karakter setini düzgün okuyamadığı için bazı karakterler bozuk görünüyordu. Şimdi Z80 ROM'a ulaşamaz hale gelmiş görünüyor, açılışta büyük karakterlerin çıkması ondan. Sorunlu ROM'u söküp yerine soket taktıktan sonra durum kötüye gittiğine göre şemaya bakarak Z80 ve ROM arasındaki bağlantıları (adres ve veri yolu + kontol sinyalleri) ölçü aletinin buzzer'ı ile kontrol etmek lazım.

ROM'u değiştirdikten sonra Speccy çalışsaydı iyiydi, bitmeyen tamirat mutlu sona ulaşmış olurdu. Bence hala ümit var o board'da, belki ileride bir tamir şansı daha olur.

[misket]

Sorunlu makina 1985 de tamir görmüş (içinde el yazısı ile yazılmış tamir notundan anladım) ve sanırım o zaman rom, ula, upper ramler soketlenmiş. Sağlam makinada rom u sökerken bir sürü sorun yaşasam ve duzeltsemde o bunları hissetmedi

Soketin altinda bir soguk lehim, kabarmış bir yol vb. olabilir sanırım. Soketi cekerken o gitmiş olabilir.

[ercanersoy]

ercanersoy
ZX Spectrum 48K board'larındaki 9V'nin -5V ve 12V'ye çevrilmesini sağlayan bölüm bobin, transistör, diyot ve dirençlerden oluşuyor. Bir 7805 gibi regülasyon yapan sağlam bir yapısı yok, üzerinden aşırı akım çekildiğinde çıkış gerilimleri etkileniyor. -5V hattında ölçülen -4.4V, 4116'lardan birinin sorun çıkardığına işaret. Önceden belirttiğim gibi güç katında bir sorun olduğunda -5V ve 12V hatlarındaki ölçümlerde daha bariz farklar görülür. 4116'lar soketli olduğu için onları çıkartarak hatları ölçüp -5V hattı düzeliyor mu diye bakması lazım. 4116'lar soketli olmasaydı, -5V ve 12V hatlarına, 4116'lara ulaşmadan önce kesik atarak ölçüm yapmasını söyleyecektim. Bu ayırma işlemini yapmadan güç katıyla uğraşınca verimli bir sonuç alınamayabilir. Hatta güç katında bir arıza varsa, örneğin TR4 gidikse, onu değiştirsen bile 4116'lardan biri bozuk olduğu için aşırı akım çekiyorsa (dokununca aşırı ısındığı farkedilir genellikle) gerilimler yine düzelmez, hatta TR4 yine gidebilir. Ayrı bir konu olarak, ses devresinde bobin yok ve misketin dediğine göre zaten speaker'dan ses geliyor. Benim tahminim speaker'dan gelen inleme/zırıltı sesi, sorunlu ROM'u çıkardıktan sonra kesilmiştir. Önceden o durumla karşılaşmıştım. Z80, sorunlu ROM'dan okuduğu hatalı koda göre bir şekilde out ($fe),a yapmaya başlıyor, sağlam ROM takınca ses kesiliyor =)

Evet, devrenin geri kalanında güç devresini etkileyecek arıza varsa güç devresi yeniden bozulabilir.