sonraki »

[Arda]

Zx spectrum forumunun boş kalmasını istemediğim için her başlığa birer post atıyorum, geldim emulatorlere.

Commodore.Gen.tr'ye gelenlerin genelde speccy düşmanı olduğunu düşünürsek (tabii hepsi çocukkendi, şimdi geçmişte kaldı bu anlamsız çekişmeler), ZX spectrum'u kabaca tanımak için modellerine bakalım:

1) ZX Spectrum (16K / 48K) Kauçuk tuşlu
2) ZX Spectrum + (48k) Plastik tuşlu ama yaysız, hala membranlı
3) ZX Spectrum + (128K) Plastik tuşlu ama yaysız, hala membranlı, sağ tarafında bir soğutucu var
4) ZX Spectrum +2 (128K) Modern yaylı tuşlu. Gri kasalı ve tümleşik teyp.
5) ZX Spectrum +3 (128K) Modern yaylı tuşlu, siyah kasalı ve tümleşik 3" Floppy.

Spectrum'un onlarca klonu yapılmıştır, bunlardan en ünlüleri:

6) ZX Spectrum Pentagon (256k-1MB) Çeşitli kasalarda 3.5" Floppy
7) Zx Spectrum Scorpion (256K-16MB) PC görünümünde IDE/3.5" Floppy
Timex Modelleri (64K-128K) Spectrum'un Amerika'da çıkan modelleri. Özel bir parça takmadan standart 50hz oyunları oynamak mümkün değil. Timex donanımda da değişikliklere gittiği için genelde timex modeller Standart spectrumlardan daha üstün özelliklere sahipler.

[Arda]

Bir emülatör seçtiğinizde yukarıdaki listenin (timex dışında) tamamının emüle edilmesini beklemelisiniz. Normalde ilk 5 model birbirine büyük oranda uyumludur, hatta birçok oyun, mevcut RAM miktarına göre özelliklerini açar/kapatır. Pentagon ve Scorpion rusyada yapılan klonlardır ve rusyada halen yaygın olarak retro ya da modern ihtiyaçlar için kullanılmaktadırlar. Bu da bu makineler için sürekli yeni program çıkıyor demektir fakat genellikle bunlar onların floppy formatı olan TRD disklerinde gelecektir. Bu sebepten emülatörünüzün P ve S modellerini desteklemesi de büyük bir artı.

Sonuç olarak, windozcular için:
1) Spectaculator (Shareware)
2) ZX Spin
3) SpecEmu 2.4+
4) Unreal Speccy (opensource)
5) Realspectrum (Win32 Commandline)
6) Eightyone

emulatorleri en iyileri gibi görünüyor.

Bunların içinden neredeyse herşeyi problemsiz destekleyen Unreal Speccy'dir. Harddiskinizde mutlaka bulunmalı. Fakat kullanımı zordur. Onun için listenin sonuna gitti.

Spectaculator (Jon Needle), paralı olmasaydı herkesin 1.tercihi olurdu. Son derece kolay kullanılan, sıradan zx kullanıcısına yönelik emulatör.

ZX Spin ise yazılım geliştiricilerin tercih ettiği emulator. Hantal ama onlarca debug fonksiyonu var.

SpecEmu, tamamen x86 asm ile kodlanmış küçük bir emulator, eğer 486'nızda çalıştıracaksanız bunu seçin.

RealSpectrum ise bütün ZX emulasyon teknolojilerini ortaya atan bir emulator. TZX, RZX gibi buluşları tüm Zx camiasında kabul görmüştür. Şimdi standart olan Multicolor contended memory özelliği ilk bu emulatorde vardı.

Multicolour özelliği her ZX spectrumda bulunan bir garip çizim modudur, birçok oyunda görülebilir, spectrum'um renk limitini aşmak için yapılan bir zamanlama numarasıdır, hack değildir. Sonuç şöyle bişeydir:


Multicolour (ya da contended memory) olmazsa olmaz bir özelliktir.

[Arda]

Multicolour formatı spectrum'un 8x8 pixellik alanda 2 renk kullanımını aşmak için grafik işlemcisine zaman ayarlı komutlar verilmesiyle oluşur. Bu sebeple emulatorun gerçek donanımla aynı şekilde çalışması çok önemlidir.

Multicolour desteği olan bir emulatorde (veya standart donanımda örn. 48k) göreceğiniz MLT görüntü şöyle iken:



Gigascreen donanım desteği olan bir makinede (örn. ZX Scorpion) böyle (16 renk):

Gigascreen ekran hafızası olarak 6K yerine 12K kullanır, bu sebepten donanım desteği gerekiyor.


Contended memory desteği olmayan bir emulatörde görüntü şöyle Color Clash sebebiyle kutucuklar içinde olacaktır:




Resimleri büyütürseniz farkı göreceksiniz. Resimler Brainwave grubunun 2001 yapımı demosu Stellar'dan farklı emulatorler kullanılanarak alınmıştır.

[LW3D]

Bu foruma gelenler eski bilgisayarların hepsine artık sevgiyle bakıyor. Karşılaştırmalar, inatlaşmalar artık son buldu

Ama açıkçası spectrum'un basic'i benim her zaman ilgimi çekmiştir. Çok güzel grafikleri bir iki komutla elde etmek biz C64 kullanıcıları için bir hayaldi. Simon's Basic çıkınca bu nedenle oldukça mutlu olmuştuk. Keşke imkan olsaydı da o dönemde hepsini kullanma şansımız olsaydı.

Verdiğin bilgiler için çok çok teşekkürler. Bilmediğim birçok şeyi sayende öğrendim.

[witchdoktor]

Para yoktu be kardeşim. O zamanlarda 2 tane ev bilgisayarı olan zengin sayılırdı
Birini satıp ucu ucuna para denkleştirerek bir başka modeli alabilirdik.

[LW3D]

öyle. Bırak başka bir bilgisayarı, benim teyp arızalanmıştıda, aylarca yeni teyp alamadım Hey gidi günler..

[Arda]

teyp tamiri konusunda uzmandık hepimiz ozaman Kafa ayarı şöyle dursun, teybin genelde kolayca kırılan play tuşunu envai yöntemle tamir ederdim. Zaten o dönem elden tornavida düşmezdi

[LW3D]

Benim teyple kötü anılarım var.. Teletekniğin Teşvikiye (nişantaşı-maçka) yerine teybimi götürmüştüm. Bana teyp arızalı dediler. O dönemde kafa ayarından pek anlamadığımızdan da sanırım bende arızalı diye verdim. Kristali değişecek dediler. Ben o sırada şok olmuştum Çünkü yeni bir teyp alacak param yoktu. 15 gün sonra gel dediler sanırım. Gittiğimde bu teyp ölmüş yapılmıyor dediler ve teybi elime tutuşturdular. Japon teypti (taiwan'ın tuşları yumuşak olurdu hatırlarsanız). Teybi alıp eve döndüm. Yeni teyp almanın yollarını arayıp uzun uğraşlar sonucu bizimkileri ikna ettim Aradan yıllar geçti. Bozuk teyp elimin altındaydı ve nerden aklıma estiyse teybin kristalindeki kabloların yerini değiştirme fikri kafamda belirdi. Kristale giden 2 kablo vardı. İkisinin yerini değiştirdim ve teyp sorunsuz çalıştı. O zaman Teletekniğin teyibime ne kadar özen gösterdiğini, ilgilendiğini anlamış oldum Sonraki dönemde 2 teyple mutlu bir hayat sürdüm...

Teletekniğe her gidişimde muhakkak nişantaşında Tepum'un vitrinlerine bakardım ( Spectrum başlığında commodore geyiği yapınca, bir şekilde spectrum'a bağlamak gerekiyor.. çaktırmayın )

[ozkano]

LW3D, çok kötü bir çocukluk yaşamışsın, kabus gibi

[Arda]

Teletekniğe her gidişimde muhakkak nişantaşında Tepum'un vitrinlerine bakardım ( Spectrum başlığında commodore geyiği yapınca, bir şekilde spectrum'a bağlamak gerekiyor.. çaktırmayın )

heheh Tepum'a her gittiğimde asansör paniği yaşardım. Servis nedense en üst kattaydı ve önden girip arkadan çıktığınız asansörlerdendi. Üstelik iki tarafta da kapı yoktu, yani çıkarken duvarı görüyordunuz. Duvarı diyorum çünkü her nedense asansör zemin kattan sonra direk 3.kata çıkıyordu, ara katlarda kapı yoktu! 3 kat boyunca duvar! Hep düşünürdüm, "şimdi bi dursa bu, nerden çıkıcam lam ben?!?"

Amiga sahibi olana kadar teletekniğin nerede olduğundan habersizdim. (commodore forumunda konuyu bir yerden comodora bağlamak gerekiyor)

[LW3D]

sitenin adı commodore.gen.tr ama bizim tüm nostaljik sistemlere ilgimiz var Bildiğim kadarıyla diğer sistemlerle ilgili forum yok TR'de. Commodore/Amiga kullanıcısı çok olunca, forumun ismini ve ağarlığını bu sistemlerin taşıması normal. Yoksa spectrum, Atari, Amstrad, SVI vs. hepsi sevdiğimiz sistemler, hepsinin forumu burası. Senin sayende spectrum bölümü şenlendi. Darısı diğerlerinin başına

[Arda]

bakıyorum da türkiyedeki spectrum kullanıcıları C64 kullanıcıları kadar "sevecen" değil. Çoğu "gamer" ve makineden habersizler. Bu çok normal aslında, türkiyede spectrum "coder"ı yok. Oyunları direk getirip satıyorlardı hepsi bu. Demo yazan yok, oyun yazan yok. Kısacası "Spectrum Scene" yok.

Yine de, "nereye gitti bukadar spectrum kullanıcısı?" diye soruyor insan. Biryerlerde geziyorlar. Bakalım bu forumda birilerine rastlayabilecekmiyiz? Ya da var olanları bulup buraya getirebilecek miyiz?

Bütün spectrumcular buraya!

[Alcofribas]

Yine de, "nereye gitti bukadar spectrum kullanıcısı?" diye soruyor insan. Biryerlerde geziyorlar. Bakalım bu forumda birilerine rastlayabilecekmiyiz? Ya da var olanları bulup buraya getirebilecek miyiz?

Spectrum coder' ı diyince benim aklıma Derya abi(soyadı yalazkan ya da ateş idi) gelir. Kendisi Kadıköy Efes İşhanında Byte Computer' ın sahibi idi ve coderlığı da vardı. Ciddi spectrum arşivine sahiplerdi. Hayatımda ilk ve tek microdrive ı da orada görmüştüm. Sene 85-89 arası. Hatta Commodore da Keloğlan diye bir oyunda çıkartmışlardı firma olarak. Kendimi yazdı onu hatırlamıyorum.

İlgisizlik aslında "sevecen" olup olmamaktan değil. Bence birkaç faktör var. Birincisi satılan C64/Amiga makinanın adedini toplam Spectrum/Amstrad/Atari adediyle bile mukayese etmek mümkün değil. Yani o kadar fazla satılmıştır bu C64 denen cihaz. Ama bugün forumlarda aktif olarak dönen insan sayısına bakarsan bence 20 yi geçmez. Aktif kelimesinin altını çiziyorum. Birkaç bin üye olabilir ama alım-satım ve geyik kısmı hariç burada da aslında oran cidden düşük. Bir de bunun üstüne bölünmüşlük geliyor. Bu konu üstüne sıkıntılar olmuş zaten geçmişte. Başka yorum yok...

İkincisi ise yerel dağıtıcı farkı. Teleteknik her ne kadar zamanında eleştirilse bile az veya çok bir kaynak akışı sağlamıştır. Kastettiğim kitap-dergi-doküman gibi o zamanlar ulaşılması nispeten zor olan kaynaklar. Ben şahsen Amstrad için zor zar bulabildiğim birkaç ingilizce kitaba ve dergiye neredeyse bir bilgisayar parası kadar para verdiğimi hatırlıyorum. Yani diğer dağıtıcılar gerçekten zayıf kaldılar. Mesela Atari için kaset satan tek yer benim bildiğim-gördüğüm Söğütlüçeşme Cami pasajında Pampa idi.

Hem sonra Amstrad kullanıcılarının hepsi gerçek bir bilgisayar kullanarak bu işleri öğrendikleri için bugün hepsi çok çok iyi yerlerdedirler ve vakitleri yoktur böyle hobi amaçlı işlerle uğraşmaya. Bakmayın ben izindeyim de ondan aranızdayım...

Ben Amstrad sitelerini takip ediyorum. Özellikle fransızlar uçmuşlar bu makina konusunda. Gerçi onlar da Commodore konusunda çok aktif değiller. Almanlar da iyiler ama kahrolsun almanca...bakınca güzel gözüküyor siteleri onu söyleyebilirim...

[LW3D]

Ama bugün forumlarda aktif olarak dönen insan sayısına bakarsan bence 20 yi geçmez. Aktif kelimesinin altını çiziyorum. Birkaç bin üye olabilir ama alım-satım ve geyik kısmı hariç burada da aslında oran cidden düşük. Bir de bunun üstüne bölünmüşlük geliyor. Bu konu üstüne sıkıntılar olmuş zaten geçmişte. Başka yorum yok...

Bunda haklısın. Ama dün bunlar yaşandı diye bundan sonra yaşanacak diye bir şart yok. Bu forum, site bizim. Bu konularla ilgilenen arkadaşları bir araya getirmeyi başarabilirsek, bundan önce başarılamadığını düşündüklerimizi başarabiliriz. Sayfalarımız gördüğünüz gibi beyaz.. Beyaz bir sayfa açtık

[Arda]

Spectrum coder' ı diyince benim aklıma Derya abi(soyadı yalazkan ya da ateş idi) gelir. Kendisi Kadıköy Efes İşhanında Byte Computer' ın sahibi idi ve coderlığı da vardı. Ciddi spectrum arşivine sahiplerdi.

Evet istanbuldaki tek güncel kaynak byte idi. İki günde bir uğradığımız bir mekandı. Duvarında IK+ posteri vardı hep, hiç çıkmadı.  Ama byte'dan çıkmış bir intro görmedim hiç. Sadece modifiye edilmiş yükleme ekranları vardı.

Hatta Commodore da Keloğlan diye bir oyunda çıkartmışlardı firma olarak. Kendimi yazdı onu hatırlamıyorum.

Evet keloğlan'ı hiç görmedim ama sen söyleyince hatırladım.

Birincisi satılan C64/Amiga makinanın adedini toplam Spectrum/Amstrad/Atari adediyle bile mukayese etmek mümkün değil.

Resmi rakamlara göre 17 milyon c64 satılmış. Spectrum ise 5-7 milyon arası olduğu söyleniyor. Diğerlerini bilmiyorum. Yine de türkiyede uzun süre satılan bir makinenin hiç iz bırakmadan kaybolması garip. Hiç iz bırakmadan diyorum, elimde sadece ders kasetleri var, matematik, fizik, ingilizce falan Commodore'da ise birsürü türk grubun introlarını izledim. Evet genelde birkaç scrollerden ibarettiler ama yine de ortada bişeyler var.

Türkiyeden konuşuyorum, ingilterede ve rusyada ciddi bir spectrum scene var.